9 sinf. Fan: Geografiya Jahon aholisi Mavzu



Download 121,29 Kb.
bet22/22
Sana01.07.2022
Hajmi121,29 Kb.
#726795
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22
Bog'liq
9-sinf konspekt1

Uyga vazifa: mavzu xaqida tushunchalarni daftarga yozib, atamalarga izox keltiring.

Sana: ______ ______ 20______yil


9 - sinf. Fan: Geografiya
Mavzu: Sanoat va atrof muxit.
DARSNING TEXNOLOGIK XARITASI

t/r

Dars bosqichlari

Dars vaqti taqsimoti

Dars mazmuni

1

Tashkiliy qism

5 daqiqa

  1. Salomlashish;

    1. Davomatni tekshirish;

    2. Ob-xovoni aniqlash va uni kuzatish.

    3. Shu kunning muxim yangiliklari bilan tanishish.

2

Kirish

  1. daqiqa

5 daqiqa

  1. O’tilgan mavzuning o’zlashtirilganligini tekshirish;

  2. O’tilgan mavzuni mustahkamlash;

3

Asosiy qism

15 daqiqa

Mavzu: Sanoat va atrof muxit.
REJA:

  1. Sanoat haqida tushuncha.

  2. Sanoat va atrof muxitning bir-biriga ta’siri

4

Mustahkamlash

  1. daqiqa

  1. Tarqatma materiallar, jadvallar va diagrammalar bilan ishlash.

  2. O’z-o’zini baxolash

  3. Xaritalar bilan ishlash

5

Yakuniy qism

  1. daqiqa

  1. O’quvchilarni baholash;

  2. Uyga vazifa


Darsning maqsadi:

  1. ta’limiy: o’quvchilarga bugungi mavzu xaqida tushuncha berish

  2. tarbiyaviy: tabiat bilan do’stlashishga o’rgatish, dars davomida o’zaro xamkorligi, o’zgalar fel-atvorini xurmat ruxida tarbiyalash

  3. rivojlantiruvchi: o’quvchilarni erkin fikrlashga, muloxaza yuritishga o’rgatish, ijodiy izlanish ko’nikmalarini rivojlantirish



Dars usuli: no’ananaviy usulda
Dars jixozi: dunyo xaritasi, atlas xarita, jadvallar, yangiliklar
Darsning borishi:

  1. Tashkiliy qism.

  1. Salomlashish

  2. Honani darsga tayyorlash

  3. O’quvchilar davomatini aniqlash

  4. Ob-havoni aniqlash va uni kuzatish

  5. Shu kunning muhim yangiliklari

  1. O’tilgan mavzuni so’rab baxolash.

  2. Yangi mavzu bayoni.

  3. Yangi mavzuni mustahkamlash.

  4. Uyga vazifa.



O’tilgan mavzuni so’rab baholash:

  1. Tog‘-kon sanoati rivojlanishida asosiy o‘rin tutuvchi mamlakatlami aniqlang.

  2. Qora va rangli metallurgiya sanoatlari qanday xususiyatlariga ko‘ra farqlanadi?



Yangi mavzu bayoni
Sanoat — atrof-muhitni ifloslantiruvchi asosiy tarmoqdir. U geografik qobiqning barcha qatlamlariga faol salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Sanoat — ishlab chiqarishning salbiy ta’siri, asosan, ikki yo‘nalishda amalga oshmoqda: 1) tabiiy boyliklar (mineral, yer, o‘rmon, okean resurslari kabilar)ni o'zlashtirish mobaynida; 2) ishlab chiqarish jarayonida.
Tog‘-kon sanoati mineral tabiiy boyliklami o‘zlashtiruvchi asosiy tarmoqdir. U turli yer osti boyliklarini qazib chiqarish va ularni dastlabki qayta ishlash jarayonida atrof-muhitga eng ko‘p zarar keltiradi. Masalan, 90-yillarda birgina sobiq Ittifoq hududida tog‘-kon sanoati korxonalari egallagan jami maydon hajmi 2,3 mln. gektardan ziyod edi. AQSHda bunday maydonlar undan ham katta bo‘lgan.
Tabiiy resurslarni o‘zlashtirish jarayonida gidroenergetika sanoati tufayli ham atrof-muhitga salbiy ta’sir ko‘rsatilmoqda. U elektroenergetika sanoatining boshqa tarmoqlariga nisbatan «toza»roq hisoblansa-da, to‘g‘on, suv omborlari qurilishi natijasida tabiiy muvozanatning buzilishiga, aholi yashab kelgan yoki o‘rmondan iborat katta maydonlarning suv ostida qolib ketishiga sabab bo‘ladi.
Atrof-muhitning ifloslanishi, ayniqsa, sanoat tarmoqlarining ish jarayonida juda ham kuchli kechadi.
Jahon energetikasining asosiy tarmog'i hisoblanadigan issiqlik elektroenergetika tarmog'i yeming tu’roq, atmosfera va suv qobiqlarini oltingugurt gazi (SO,), azot oksidi (NO), is gazi (CO), benzo’irin, millionlab tonna qattiq moddalar bilan ifloslash xususiyatiga ega. Ayniqsa, ko‘mir yoqilg‘isi asosida ishlaydigan issiqlik elektrostansiyalarming bu boradagi «xizmat»lari juda ham katta. Masalan, ma’lumotlarga ko‘ra bunday IES lar neft mahsulotlari asosida ishlaydigan stansiyalarga nisbatan atrof-muhitni oltingugurt gazi bilan 2 barobar, tabiiy gaz asosida ishlaydigan stansiyaga nisbatan esa 100 barobar ko‘‘roq ifloslaydi. Bundan tashqari, bu gazlar havoga chiqarib yuboriladigan katta miqdordagi chang va aerozol chiqindilar qon- tomir, bronxit, ekzema, rak kabi kasalliklami keltirib chiqaradi. Juda kam kuzatilsa- da, AES larda bo‘lib turadigan falokatlar, ayniqsa, Chernobildagiga o‘xshash. falokatlar, tom ma’noda dunyoviy ekologik xavfni keltirib chiqaradi. Eng muhimi, sanoatning tobora rivojlanib borishi ‘lanetar darajada atrof-muhit ifloslanishining kuchayishiga sabab bo‘lmoqda. Bu muammolar esa so‘nggi vaqtlarda ularga alohida munosabatda bo‘lishni taqozo etmoqda. Ulaming ijobiy yechimi: 1) tabiatni muhofaza qilishga qaratilgan samarali sanoat ishlab chiqarish texnologiyalarini yaratish; 2) sanoat tarmoqlarini joylashtirishda ularning xususiyatlarini hisobga olish,, ya’ni «iflos» sanoat tarmoqlarini aholi zich yashaydigan joylardan holi hudud- larda joylashtirish orqali amalga oshirilishi mumkin.
Yangi mavzuni mustahkamlash

  1. Darslik matni ma’lumotlari asosida jahon ijtimoiy hayotida o‘rmon sanoatining . tutgan o‘miga baho bering. . . .

  2. Jahon o‘rmon sanoati rivoj to’gan mintaqalar va ulardagi eng yirik mamlakatlami aniqlang. 0‘rmon sanoati mahsulotlarini ishlab chiqarishda ulaming tutgan o‘mini aniqlang, ularni qiyoslang va tahlil qiling.

  3. To'qimachilik sanoati xomashyolari va tayyor gazlama mahsulotlari ishlab chiqarishga ixtisoslashgan mamlakatlami aniqlang va guruhlang. Shulardan qaysilari ham xomashyo, ham tayyor gazlama ishlab chiqarishga ixtisoslashgan? Unda 0‘zbekistonning o‘mi qanday?

  4. Atrof-muhitning ifloslanishida sanoatning o‘mini darslikdagi matndan foydalanib o'rganing.

Uyga vazifa: mavzu xaqida tushunchalarni daftarga yozib, atamalarga izox keltiring.
Download 121,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish