7-bob. Kompyutertar moqlarining texnik vositalari

7.2.3 Web server dasturiy ta'minoti

1) Klient kompyuteri dasturi (brauzer) serverga kerakli ma'lumot haqida talabnoma yuboradi. Bu talabnoma webserver tomonidan qayta ishlanadi.

Yagona IP manziliga ega mezbon kompyuterda bir necha turdagi serverlar joylashgan bo`lishi mumkin. Shu sababli bitta kompyuterga joylashgan turli serverlar kompyuterning turli kirish portlaridan foydalanadilar. Kirish portallari 0 dan 65535 gacha raqamlab chiqilgan bo`ladi. Mezbon kompyuterlar IPmanzilidan tashqari domen(soha) nomlariga ega. Bu nomlarga mos keladigan IP manzillarni aniqlash uchun DNS (Domain Name System–domen nomlari tizimi) dan foydalaniladi.

2) Brauzer yuborgan talabnomalar zarur hujjatlarning formatini belgilab beradi. Agarweb brauzer HTML faylni so`rasa, bu fayl bevosita web brauzerga jo`natiladi.

3) Agar web brauzer boshqa formatdagi, masalan ma'lumotlar omboriga tegishli ma'lumotni so`rasa, bu talabnoma CGI orqali tegishli ilovaga uzatiladi. CGI stsenariyi orqali topilgan yoki qayta ishlangan ma'lumotlar serverga qaytariladi.Server es aularni brauzerga uzatadi.

4) Odatda har bir server oldindan aniqlangan kirish portidan foydalaniladi. Bu portlarning nomerlari quyidagicha bo`lishi mumkin. (raqamlar 16 lik sanoq sistemasida keltirilgan):

HTTP server–#80.

FTP server–#21.

Gopher server–#70.

Telnet server–#23.

Usenet server–#119.

WAIS server–#210.

7.2.4.Tarmoq adapterlari

Tarmoq adapterlarini turli adabiyotlarda turlicha kontroller, karta, plata, interfeyslar, NIC - NetworkInterface Card nomlar bilan nomlanadi. Bu qurilmalar mahalliytarmoqning asosiy qismi, ularsiz tarmoq hosil qilish mumkinemas. Tarmoq adapterlarining vazifasi - kompyuterni (yokiboshqaabonentni) tarmoqqa ulash, qabul qilinganqoidalarga rioya qilgan holda kompyuter bilan aloqa kanalio‘rtasidagi axborot almashinuvini ta’minlashdir. Aynan shuqurilmalar OSI modelining quyi bosqichlari bajarishi kerakbo‘lgan vazifalarni amalgaoshiradilar. Odatda tarmoq adapterlari plata ko‘rinishida ishlab chiqariladi va kompyuterni sistemamagistrallarini kengaytirish uchun qoldirilgan raz’yomgao‘rnatiladi (odatda ISA yoki PCI). Tarmoq adapter platasidaham odatda bitta yoki bir nechta tashqi raz’yomlar bo‘lib, ulargatarmoq kabellari ulanadi (7.1-rasm). Tarmoq adapterlari vazifasiga ko‘ra ikkiga bo‘linadi. Magistral va tarmoq. Magistral vazifalari adapter bilan kompyuterning sistema shinasi o‘rtasidagi almashinuvni amalgaoshirish (ya’ni o‘zining magistral manzilini tanish, kompyutergaaxborot uzatish va kompyuterdan ham axborot olish, kompyuteruchun uzilish signalini hosil qilish va hokazolar) kiradi. Tarmoq vazifalari esaadapterlarni tarmoq bilan muloqotini ta’minlashdir.