Хитойнинг иқтисодий ислоҳатлари ва камбағалликни қисқартириш бўйича амалга оширилган ишлари тўғрисида маълумот

2.Давлат корхоналарини ислоҳ қилиш.
1978-йилда Хитой ислоҳотларга ва очиқ эшиклар сиёсатига ўтган даврда ялпи саноат маҳсулотининг 77% давлат корхоналари ҳиссасига тўғри келди.
Давлат корхоналарини ислоҳ қилиш бир неча босқичда амалга оширилди:
Биринчи босқичда (1978-86) давлат корхоналарини бошқаришнинг автономияси кенгайтирилиб, корхоналар ишлаб чиқаришни режалаштириш, маҳсулотни сотиш, капиталдан фойдаланиш ва ўрта бўғин ходимларини тайинлаш бўйича қисман ҳуқуқларга эга бўлиши корхоналар фаоллигини оширди ва уларда фойда тушунчасининг пайдо бўлишига сабаб бўлди.
Кейинги босқич (1987-92) "субпудратларни бошқариш" тизими.
У икки тамойилга асосланади: 1) масъулият ва ҳуқуқларни бирлаштириш, корхоналарга ўзини ўзи бошқариш ҳуқуқини бериш, корхоналарнинг қонуний ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш принтсипи; 2) фойда олиш шартномаси принтсипи - режалаштирилган фойда юқори органларга ҳисобдан чиқарилар эди, ортиқча фойда олинган тақдирда у корхонада қолади, фойда кам бўлган тақдирда эса корхона танқислигини мустақил равишда қоплайди. Бироқ, бу чора-тадбирларнинг ўзи давлат секторида тадбиркорлик фаолиятининг ёмонлашуви муаммосини ҳал қила олмади.
Учинчи босқичда (1992 йил кузи) ҳукумат замонавий корпоратив тизимни яратишга қаратилган янги ислоҳот жараёнини бошлади, бунда акциядорлик тизимини жорий этиш ва масъулияти чекланган жамиятларни ташкил этиш киради.
Тўртинчи босқичда (1995 йилдан) зарар кўраётган корхоналарни қайта қуриш орқали давлат корхоналарини ислоҳ қилиш бошланди. Узоқ вақт давомида зарар кўрган корхоналар асосан тугатилиши тахмин қилинган эди.
Ислоҳат тўқимачилик корхоналарини қайта қуришдан бошланди.
Икки устувор йўналиш белгиланди :
биринчиси, 1990-йиллар охиригача 10 миллион тўқимачилик машинасини мажбуран бекор қилиш ёки тўқимачилик секторидаги йўқотишларни тугатиш;
иккинчиси, ишдан бўшатилган ишчиларни қайта ишга жойлаштириш бўйича лойиҳаларни амалга ошириш (норентабел бўлмаган тўқимачилик корхоналари давлат тўқимачилик соҳасида банд бўлганларнинг қарийб ярмини ташкил этган).
Қуйидаги ижтимоий юмшатиш механизмлари кўзда тутилган :
бўшатилган ходимларга яшаш учун нафақа, ишга ўргатиш хизматлари ва бўш иш ўринлари билан таъминланган қайта ишга жойлаштиришга хизмат кўрсатиш марказларини ташкил этиш. Нафақалар учун маблағлар қисман давлат, корхоналар ва ишсизликдан суғурта фондлари томонидан ажратилди;
Бандлик имкониятларини ошириш учун нодавлат ва хизмат кўрсатиш соҳаларида ўсишни рағбатлантириш натижада йўқотишлари 1997 йилдаги 9,0 миллиард юандан 1998 йилда 6,48 миллиард юангача камайди.
Жами ишдан бўшатилган 660 минг ходим бошқа соҳаларга йўналтирилди.
Бу кўрсаткич, шунингдек, 600 000 кишини ташкил этиш бўйича дастлабки мақсаддан ҳам юқори эди .