Hayvonot dunyosining zamonaviy sistemasi

Apis mellifera
) -eng ko‗p tarqalgan zotlarga kiradi. Arilari yirik, asaldorligi yuqori, 
sovuqqa chidamli, har bir oiladan 100 kg gacha asal olish mumkin. Kavkaz (Gruziya) tog‗-qo‗ng‗ir 
asalari zoti (
Apis mellifera cavcasica
) — asosan, Kavkaz orti, O‗rta Osiyoda tarqalgan. Karpat asalari 
zoti — G‗arbiy Ukrainaning tog‗li hududlari va Karpat ortida ko‗p uchraydi. Rangi qoramtir, tabiati 
yumshoq, xartumi uzun.
Italiya sariq asalari zoti (
Apis mellifera ligustuca
)ning kelib chiqishi Italiya hisoblanib, Kanada, 
AQSH, Avstraliya va Yangi Zelandiyada tarqalgan. Keyinchalik Finlyandiya, Yaponiya, Xitoy va 
Hindistonga ham keltirilgan. 1964 -70 yillarda O‗zbekistonga keltirib sinalgan. Paxta ekiladigan 
yerlarda yuqori mahsuldorlikka erishildi. Uzoq Sharq asalari zoti - Uzoq Sharq (Primore, 
Xabarovsk)da ko‗p tarqalgan. Ushbu zot Ukraina, O‗rta Rossiya, Italiya va Kavkaz asalarilari 
ishtirokida yetishtirilgan, mahsuldorligi o‗rtacha.Ukraina kulrang asalari zoti (
Apis mellifera carnica
) - 
Yugoslaviya, Avstriya tog‗larida keng tarqalgan. Tashqi ko‗rinishdan Kavkaz tog‗-qo‗ng‗ir asalarisiga 
o‗xshaydi, mahsuldorligi o‗rtacha.O‗zbekiston chorvachilik ilmiy tadqiqot institutida asalarilar 
bo‗yicha ilmiy tadqiqot ishlari olib borilmoqda.
Karpat zoti
.
Karpat va uning tog‘ oldilarida keng tarqalgan. Hozirgi vaqtda bu populyatsiya 
asalarilari va uning duragaylari Rossiya Federatsiyasi, Ukraina, Belorussiya va O`zbekistonning qator 
viloyatlarida ko‘paytiriladi. Juda tinchliksevar, qishga chidamliligi va oilaga ajralishga ishtiyoqsizligi 
bilan farq qiladi. Ona arilarning bahorgi jadal rivojlanish vaqtida tuxum qo‘yishi sutkasiga 1800 taga 
yetadi. Asal tamg‘achasi asosan oq quruq. Ishchi asalarilarning tanasi kulrang, xartumining uzunligi 
6,3 – 7 mm, uchinchi tergitining shartli eni 4,8 mm, urug‘langan ona arining massasi o‘rtacha 205 mg 
bo‘ladi.