Gregorius Santi Crisogoni Polycarpus [Collectio Canonum] Polycarpus

Qui `elevans oculos suos cum esset in tormentis, vidit Abraam a longe et Lazarum in sinu eius,

et ipse clamans dixit: Pater Habraam, miserere mei et mitte Lazarum, ut extinguat extremum j k

digiti sui in aquam et refrigeret linguam meam.' Cui Habraam dicit: `Fili , recordare, quia l m

recepisti bona in vita tua et Lazarus similiter mala.' Dives autem de se ipso iam spem salutis

non habens ad promerendam suorum salutem convertitur dicens: `Rogo te, pater, ut mittas

eum in domum patris mei, habeo enim quinque fratres, ut testetur illis, ne et ipsi veniant in

locum hunc tormentorum.' Quibus verbis aperte declaratur, quia et boni bonos et mali

agnoscunt malos . Si igitur Habraam Lazarum minime cognosceret, ad divitem positum in n n

tormentis nequaquam de transacta eius contritione loqueretur, dicens quod mala receperit in

vita sua. Et si mali malos non recognoscerent, nequaquam dives in tormentis positus fratrum o p

suorum etiam absentiam meminisset. Quomodo enim presentes non posset agnoscere, qui q r

etiam pro absentium memoria curavit exorare? Qua in re illud quoque ostenditur, quod

nequaquam ipse requisisti, quia et boni malos et mali cognoscunt bonos. Nam et dives ab s

Habraam cognoscitur, cui dictum est : Recepisti bona in vita tua, et electus Lazarus a reprobo t

est divite cognitus, quem mitti precatur ex nomine dicens: Mitte Lazarum, ut intinguatu

extremum digiti sui in aquam, ut refrigeret linguam meam. In qua videlicet cognitione v w

utriusque partis cumulus retributionis excrescit, et ut boni amplius gaudeant, quia secum eos x x y

letari conspiciunt, quos amaverunt, et mali amplius doleant , dum cum eis torquentur, quos in z z

hoc mundo despecto Deo dilexerunt , et eos non solum sua, sed etiam eorum pena consumat . a' b'

Fit autem in electis quiddam mirabilius, quia non solum eos cognoscunt, quos in hoc mundo c' d'

noverunt, sed velut visos ac cognitos recognoscunt bonos, quos numquam viderunt. Nam cum

antiquos patres in illa eterna hereditate viderint, eis incogniti per visionem non erunt, quos in e' e'

opere semper noverunt. Quia enim illic omnes communi claritate Deum conspiciunt, quid est, f'

quod ibi nesciant, ubi scientem omnia sciunt? Nam quidam noster et vite venerabilis vir g' h' i' i'

religiosusque valde et laudabilis, cum ante triennium moreretur, sicut religiosi alii, qui i' j'

presentes fuerunt, testati sunt, in hora sui exitus Ionam prophetam, Ezechielem quoque et k'

Danielem c.pit aspicere . Quos dum venisse ad l' l' m'

se diceret et depressis luminibus eis reverenti. obsequium preberet, ex carne eductus est. Qua

in re aperte datur intellegi, que erit in illa incorruptibili vita notitia, si vir iste adhuc in carne n' o' p'

corruptibili positus prophetas sanctos, quos nimirum numquam videt , agnovit. Solet autem q' r'

plerumque contingere, ut egressura anima etiam eos recognoscat, cum quibus pro equalitate s' s'

culparum vel etiam premiorum in una est mansione deputanda. Inde est quod multi eos in exitu

vident, quos aut in regno aut in supplicio pares habebunt. t'

a) Zahl om. LR.

b) om. R.

c) ag M. ²

d) Inskription om. C.

e) supplicio C.

f) qui~ M.

g) demonstrato R.

h) sit C.

Polycarp 8.11.1

1578

i) infernum C.

j) ante correctionem: abraam M.

k) intingat LC; intinguat R.

l) refrigerer ML; refringeret CR.

m) Filii L.

n) malos agnoscunt C.

o) folgt positus C.

p) om. CR.

q) ante correctionem: et M.

r) poss[unt] L.

s) agnoscunt L.

t) am Rand nachgetragen recordare quia M; folgt dasselbe LR.

u) intingat LCR.

v) et C.

w) refrigerer L; refringeret R.

x) ut et C.

y) q(uod) oder q(ui) C.

z) om. C.

a') dilexerant C.

b') consumant L.

c') quidam C.

d') om. M.

e') hereditate eterna M.

f') om. M.

g') scienter M.

h') folgt religiosus vir C.

i') om. C.

j') om. C.

k') ante correctionem: ora M.

l')-l') om. MLR.

m') venisset L; erst hinter se C.

n') apte C.

o') vite CR.

p') om. hier M.

q') folgt adhuc M.

r') viderit M.

s') eos etiam R.

t') patres R.

Polycarp 8.12.1

1579

XII. Cur sanctorum anime pro inimicis positis in tormentis non orent.

1. Petrus in dialogo . a a

Et ubi est , quod sancti sunt, si pro inimicis suis, quos tunc ardere viderint, non orabunt? b b

Quibus utique dictum est: Pro inimicis vestris orate. Gregorii responsio. Orant pro inimicis c

suis eo tempore sancti, quo possunt ad fructuosam penitentiam eorum corda convertere atque

ipsa conversione salvare. Quid enim aliud pro inimicis suis orandum est nisi hoc, quod ait

apostolus, `ut det illis Deus penitentiam ad cognoscendam veritatem, et resipiscant a diaboli d d

laqueis, a quo captivi tenentur ad ipsius voluntatem?' Et quomodo pro illis tunc orabitur, qui e e

iam nullatenus possunt ad iustiti. opera ab iniquitate commutari? Eadem itaque causa est, cur

non oretur tunc pro omnibus eterno igne damnatis, que nunc etiam causa est, ut non oretur f

pro diabolo angelisque eius eterno supplicio deputatis. que nunc etiam causa est, ut non orent

sancti homines pro hominibus infidelibus impiisque defunctis, nisi quia de eis, quos utique

deputatos eterno supplicio iam noverint , ante illum iudicis iusti conspectum orationis sue g

meritum cassari refugiunt. Quodsi nunc quoque viventes iusti mortuis et damnatis iniustis

minime compatiuntur, quando adhuc aliquid iudicabile de sua carne sese perpeti etiam ipsi h

noverint , quanto districtius tunc iniquorum tormenta respiciunt , quando ab omni vite i j k l

corruptione exuti ipsi iam iustiti. vicinius atque artius inherebunt? Sic quippe eorum mentes l m

per hoc, quod iustissimo iudici inherent, ius districtionis obsorbet , ut omnino eis non libeat, n o

quicquid ab illis etern. regul. subtilitate discordat. p q

a) om. C.

b) quidem (korr.) C.

c) Erant L.

d) deus illis C.

e) om. M.

f) hÇib R. 9

g) nover(unt) C.

h) se C.

i) nover(unt) C.

j) qn/ M; qû L.

k) despitiunt M.

l) vitio corruptionis C.

m) ante correctionem: exui M.

n) distributionis L; scheint korr. C.

o) absorbet C.

p) illius CR.

q) interne C.

Polycarp 8.13.1

1580

XIII. De receptione animarum iustorum in celum ante restitutionem corporum. a

1. Petrus. In dialogo . b b

Placet quod dicis. Sed velim nosse, si nunc ante restitutionem corporum in celum recipi

valeant anime iustorum. Gregorius. Hoc namque de omnibus iustis fateri non possumus c

neque de omnibus negare . Nam sunt quorundam iustorum anime, que a celesti regno d d

quibusdam adhuc mansionibus differuntur. In quo dilationis damno quid aliud innuitur, nisi e

quod perfecte iustiti. aliquid minus habuerunt ? Et tamen luce clarius constat, quia f

perfectorum iustorum anime, mox ut huius carnis claustra exeunt, in celestibus sedibus g

recipiuntur. Quod et ipsa per se veritas testatur dicens: `Ubicumque fuerit corpus, illuc

congregabuntur et aquil.,' quia ubi ipse redemptor noster est corpore, illuc proculdubio h i

colliguntur et animæ iustorum. Et Paulus dissolvi desiderat et cum Christo esse. Qui ergo

Christum esse in c.lis non dubitat, nec Pauli animam esse in c.lo negat. Qui etiam de j

dissolutione sui corporis atque habitatione patri. celestis dicit: `Scimus quia, si terrestris

domus nostra huius habitationis dissolvatur, quod edificationem habemus ex Deo domum non k

manu factam, sed eternam in c.lis.'

a) Zahl om. ML.

b) zur Titelrubrik gezogen LR; om. C.

c) fatere M.

d)-d) om. C.

e) dilaptionis M.

f) habuerint C.

g) folgt atque C.

h) om. CR.

i) om. M.

j) regno C.

k) hûs L.