Glossariy abiogenez

Geofizik tadqiqotlar – qidirishning geofizik usullari yer qa’ri tuzilishining turli xususiyatlarini u yoki bu tarzda aks ettiradigan turli fizik maydonlarni o’lchashga asoslangan. Bu usullarning katta guruhiga gravimetriya, magnitometriya, termometriya, elektrorazvedka va seysmorazvedkaning turli usullari kiradi. Qo’yiladigan vazifalar va aniq geologik sharoitlarga bog’liq holda bu usullar yer qa’rini tuzilishini mustaqil o’rganish usullari yoki bir-biri bilan turli komplekslarda va geologik usullar bilan qo’llaniladi. Ular orasida hududlarni regional va maydonlarni mufassal tuzilishini o’rganishning tayanch usuli sifatida tan olingan seysmorazvedka katta ahamiyatga ega.
Geologik vaqt – bu tabiiy kalendar bo‘lib, uning har bir varag‘i, har bir satri bir vaqtning o‘zida rivojlanuvchi son-sanoqsiz hodisalarning o‘zgarishidagi ketma-ketlikni aks ettiradi. Ulardan ba’zilari muayyan chegaralangan hududlarda, boshqalari keng mintaqalarda, uchinchilari esa sayyoralar miqyosda sodir bo‘lib, rivojlanayotgan Yerning birligini aks ettiradi. Shuning uchun ham stratigrafiya mahalliy, mintaqaviy va umumiy stratigrafik shkalalar tushunchalariga tayanadi. Geologik jarayonlarning izlari bo‘yicha hodisalar tiklanadi. Ularni xronologik ketma-ketlikda joylashtirib, tadqiqotchilar kesmalarni tabaqalaydi va taqqoslaydi, bu esa oqibatda turli miqyosdagi stratigrafik shkalalarni tuzishga imkon beradi. Mahalliy stratigrafik shkalalar o‘zaro taqqoslanib mintaqaviy shkala ishlab chiqiladi. Ular asosida Xalqaro stratigrafik shkala yaratiladi. U esa global etalon sanaladi.
Geologik-qidiruv ishlari – hududning geologik tuzilishi, neftgazliligi van eft toppish uchun burg’ilash qudug’i qaziladigan joyni aniqlash ishlari.
Geologiya – yer tuzilishi va uning paydo bo’lishi, taraqqiyoti, rivojlanish tarixi va boshqalarni o’rganadigan fan. Geologiya fani bir-biri bilan bog’liq bo’lgan bir necha sohalardan – dinamik geologiya, tarixiy geologiya, geotektonika, petrologiya, litologiya, mineralogiya, kristallografiya, foydali qazilmalar geologiyasi, gidrogeologiya, neft va gaz geologiyasi, neft konlari geologiyasi, regional geologiyasi, vulkanalogiya, geofizika, seysmologiya, stratigrafiya, paleontologiya va boshqalardan iborat.
Geosfera – zichligi sirtidan markaziga qarab oshib boradigan, Yer sharining bir nechta kontsentrik qobiqlari yig’indisi. Geosfera o’z navbatida atmosfera, gidrosfera, biosfera va litosfera deb ataluvchi qobiqlardan iborat.
Gidrodinamika – (gidro... va dinamika) — mexanikaning siqilmaydigan suyuqliklar harakati va ularning qattiq jismlar b-n o‘zaro ta’sirini o‘rganadigan bo‘limi. G. suyuqliklar va gazlar mexanikasining eng rivojlangan qismi bo‘lib, gaz dinamikasita oid masalalar ham shu bo‘limda o‘rganiladi.