Foydali qazilmalarni boyitish jarayonlari

 
 
 
 

---

312 
7.4.
Quyultirish jarayonida ishlatiladigan dastgohlar 
Piramida tindirgichlar quyultiruvchi konuslar. Piramidasimon 
tindirgichlar quyultiruvchi konuslar bo‘tana va dag‘al suspenziyalarni 
quyultirishga mo‘ljallangan. 
74-rasm. 
Piramidasimon tindirgichlar
 
Quyultirilgan mahsulotga 0,1 - 0,3 mm dan katta qattiq zarrachalar, 
quyulmaga esa, 0,1 mm gacha yiriklikdagi zarrachalarni saqlovchi 
unchalik tiniqmas suv ajraladi [2].
Piramidasimon tindirgichlar temir betonli hovuzdan iborat bo‘lib, u 
bir-biri bilan piramidasimon taglik bilan bog‘lanuvchi alohida kameralarga 
bo‘lingan. Taglikning qiyaligi 65-70
0
.
Taglikka teshikchalar qilingan bo‘lib, ularga quyulgan mahsulotni 
chiqarib olish uchun kranli patrubkalar o‘rnatilgan. Kameralarning 
o‘lchami tindirgich binosi ustunining qadamiga teng qilib qabul qilinadi. 
Bo‘tana tindirgichning yuqori qismiga beriladi va kameradan 
ikkinchisiga quyiladi. Bo‘tananing harakatlanish yo‘nalishida uning 
tarkibidagi qattiq zarrachalar cho‘kadi va ma’lum miqdorda yig‘ilgandan 
keyin kran orqali tushirib olinib, quyiltirilgan mahsulot to‘plagichga 
jo‘natiladi. 
Qisman tinitilgan suv oxirgi kameraning devoridan oqib tushadi. 
Tindirgich kameralari bo‘tana bilan ketma-ket va parallel to‘ldirilishi 
mumkin. 

---

313 
Quyultirilgan mahsulotni piramidasimon tindirgichdan chiqarib 
olish faqat kranli patrubka orqali emas, balki diafragmali nasos yoki 
shlyuzli ta’minlagich orqali ham amalga oshirilishi mumkin. Shlyuzli 
ta’minlagich aylanishlar soni tarmoqqa ulanadigan qarshilikka qarab, 
o‘zgaradigan elektrodvigateldan harakatga keltiriladi. Quyultirilayotgan 
mahsulotning zichligi kamayganda, kameraning tubiga joylashtirilgan 
po‘kak cho‘kadi va og‘irlik kuchi yordamida qo‘shimcha qarshilik kiritadi, 
bu elektrodvigatelni aylanishlar sonini kamaytirishga va quyultirilgan 
mahsulotni bo‘shatish tezligini pasaytirishga olib keladi. 
Quyultirilgan mahsulot zichligini ortishi bilan po‘kak qalqib 
chiqadi, tarmoqdagi qarshilik kamayadi, elektrodvigatel aylanishlar soni 
ortadi.