Fosforning organizmdagi rol

Fosfor aralashmalari
Fosfor (fosfatlar shaklida) ATF sintezida ishtirok etadigan uchta muhim biogen elementlardan biridir. Ishlab chiqarilgan fosfir kislotaning aksariyati fosforli o’g’itlar — superfosfat, precipitat, ammofosklar va boshqalarni ishlab chiqaradi.

Fosfor birikmalarining biologik ro’li

Fosfor metabolizm, hujayra bo'linishi, ko'payish, irsiy xususiyatlarning uzatilishi va o'simlikda sodir bo'ladigan boshqa murakkab jarayonlarda ishtirok etadi. Bu murakkab oqsillar (nukleoproteinlar), nuklein kislotalar, fosfatidlar, fermentlar, vitaminlar, fitin va boshqa biologik faol moddalarning bir qismidir. Fosforning katta miqdori o'simliklarda mineral va organik shaklda uchraydi. Fosforning mineral birikmalari fosfor kislotasi ko'rinishida bo'ladi, uni o'simlik asosan uglevodlarni aylantirishda ishlatadi. Bu jarayonlar qand lavlagida shakar, kartoshka ildizida kraxmal va boshqalarda to'planishiga ta'sir qiladi.

Inson suyaklari 3Ca₃(PO₄)₂ · Ca(OH)₂ gidroksilapatitdan iborat. Tish emalining tarkibi ftorrapatitdan hosil bo’lgan. Inson va hayvonlarda fosfor birikmalarining almashinuvlarda asosiy rolni jigar bajaradi. Fosforli birikmalar almashinuvi gormonlar va D vitamini bilan tartibga solinadi.