Fitоpreparatlarning tasnifiy guruhlari

FITOPREPARATLAR KLASSIFIKASIYASI



EKSTRAKSION FITOPREPARATLAR KLASSIFIKASIYASI



Galen preparatlari klassifikatsiyasi



Maksimal tozalangan (novogalen) preparatlar. Balast va oraliq (ekstragent) moddalardan tozalangan, tabiiy ta’sir qiluvchi majmuasini o'z ichiga oluvchi moddalar.

Novogalen preparatlarni olishni texnologik bosqichlari







Dоrivor mahsulotlarni ayrim guruhlarga — sinflarga bo'lib o'rganiladi.

Dorivor mahsulotlarni sinflarga bo'lishda turli omillar asos qilib olingan: dorivor mahsulotlarning farmakologik ta’siri, ularning morfologik tuzilishi (yer ustki qismi, bargi, guli, mevasi, yer ostki organlari va boshqalar), dorivor mahsulot tarkibidagi ayrim birikmalarning xossalari (masalan, saponinlarning turg'un ko'pik hosil qilishi) va boshqalar. Natijada o'z vaqtida dorivor mahsulotlarning farmakologik, botanik va boshqa tasniflari — klassifikatsiyalari bo'lgan va shu asosda ular o'rganilgan. Hozirgi kunda ham dorivor o'simlik mahsulotlarini o'rganishda ayrim hollarda farmakologik tasnifdan foydalaniladi.

Qachonki dorivor mahsulotlarning asosiy ta’sir qiluvchi moddalari ajratib olinib, kimyoviy tuzilishi aniqlangandan so'ng ularning kimyoviy tasnifi tuzildi. Bu tasnif dorivor o'simliklarning asosiy ta’sir qiluvchi birikmasining kimyoviy tuzilish iga asoslangan.

Kimyoviy tasnif — klassifikatsiya bo'yicha dorivor o'simliklar va ularning mahsulotlari quyidagi sinflarga bo'lib o'qiladi:

1. Tarkibida polisaxaridlar bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar.

2. Tarkibida vitaminlar bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar.

3. Tarkibida lipidlar (yog'lar va yog'simon moddalar) bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar.

4. Tarkibida terpenoidlar bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar.

5. Tarkibida alkoloidlar bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar.

6. Tarkibida glikozidlar bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar:

a) tarkibida monoterpen glikozid (achchiq modda)lar bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar;

b) tarkibida yurak glikozid (steroid glikozid)lari bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar;

d) Tarkibida triterpin glikozid (triterpin saponin)lar hamda steroid saponinlar bo‘lgan dorivor o‘simliklar va mahsulotlar.

7. Tarkibida fenol unumlari bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar:

a) tarkibida oddiy fenollar, ularning unumlari va glikozidlari (fenolglikozidlar) bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar;

b) tarkibida lignanlar bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar;

d) tarkibida antratsen unumlari va ularning glikozidlari (antraglikozidlar) bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar;

e) tarkibida flavonoidlar bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar;

0 tarkibida kumarinlar va xromonlar bo'lgan dorivor o'simliklar hamda mahsulotlar;

g) tarkibida oshlovchi moddalar bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar.

8. tarkibida kam o'rganilgan, turli biologik faol moddalar bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar.