Fanining predmeti, maqsadi va vazifalari, nazariy metodologik tamoyillari

Navoiy, Chirchiq, Farg‗ona 
shaharlarida 
qurilgan edi. Zarafshon, Uchquduq, Olmaliq, Bekobod va poytaxt Toshkent 
shahrining ham ekologik holati yomon bo‗lgan. 
Markaz ko‗rsatmasi bilan O‗zbekiston paxtazorlarida g‗o‗za zararkunandalari 
va kasalliklarga qarshi kurashda o‗ta zaharli kimyoviy moddalar ishlatildi. XX asr 
80-yillari o‗rtalarida respublikada 
90 000 tonna
pestitsidlar qishloq xo‗jaligida 
qo‗llanildi. Zaharli moddalar bilan ishlov berish maydonlarning taxminan yarmida 
samolyotlarda bajarildi. Bu holat havo va suvni zaharlab, aholi salomatligi hamda 
tabiat va hayvonot dunyosiga katta zarar yetkazdi. 
Zaharlilik darajasi yuqori bo‗lgan kimyoviy modda – 
butifos
g‗o‗zani de- 
foliatsiya qilish (bargini to‗kish) uchun O‗zbekistonda 20 yil davomida ish- latildi. 
Defoliatsiya asosan samolyotlarda bajarilar edi. Ko‗p hollarda butifos har gektar 
paxta maydoniga belgilangan me‘yordan 2-3 baravar ko‗p ishla- tilgan. Zaharli 

---

butifosning defoliatsiyada keng qo‗llanilishi atrof-muhit va odamlar salomatligiga 
salbiy ta‘sir ko‗rsatdi. O‗zbekiston rahbariyati 1981- yili respublikada bu kimyoviy 
moddadan foydalanishni taqiqlasa ham, ayrim xo‗jaliklar bu usuldan keyinchalik 
ham foydalandilar XX asrning 60-yillaridan sug‗oriladigan ekin maydonlarining 
kengaytirilishi natijasida dengizga Amudaryo va Sirdaryodan quyiladigan suv 
miqdori yildan-yilga kamaya bordi. Oqibatda Orol dengizida suv sathi jadal 
sur‘atlarda pasayib, u quriy boshladi. Dengiz suvining sho‗rlanishi kuchayib, baliq 
va boshqa suv jonivorlari keskin kamayib ketdi. Orol dengizining qurib borishi 
Markaziy Osiyo mintaqasi hamda qo‗shni davlatlar ekologiyasiga misli ko‗rilmagan 
darajada salbiy ta‘sir ko‗rsatdi. 
Orolbo‗yi (Quyi Amudaryo) mintaqasi ma‘muriy jihatdan