Elektronika va Sxematexnika fanning maqsad va vazifalari



Download 0,64 Mb.
bet5/7
Sana31.12.2021
Hajmi0,64 Mb.
#252312
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Sxemotexnika-converted

Kuchaytirgichning eng ahamiyatli xarakteristikasi bo‘lib amplituda va chastota xarakteristikalari hisoblanadi. Amplituda xarakteristikasi (4.a-rasm) – bu chiqish kuchlanishi amplitudasi (yoki amaldagi qiymati)ning kirish sinusoidal kuchlanishiga bog‘liqligi, ya’ni

Uchiq f (Ukir ) , bunda Ukir Um sin t, Um var; const.


Uc h i q

Uc h i q . m a x

b Ки, dB

60 3 dB


а)

Uc h i q . m i n a

0 Uk i r . m i т n


Uk i r . m a x
b)

Uвх

40

φ

20

0 1 fн


Δ f

10 102

103

104 fv

lg f




4-rasm. Amplituda va Faza-chastota xarakteristikalari
Punktir chiziq bilan benuqson (ideal) kuchaytirgichning amplituda xarakteristikasi ko‘rsatilgan. Real xarakteristikaning idealdan farqlanishi zaif va katta kirish signallarida kuchaytirgich elementlarida shovqin va nochiziq xarakteristikalarning mavjudligi bilan izohlanadi.

Kuchaytirgichning detsibellardagi dinamik diapazoni deb kirish kuchlanishi maksimal qiymatinining ab amplituda xarakteristikasining chiziqli qismidagi minimal qiymatiga nisbatiga aytiladi (4.a-rasm).

D 20 lg Ukir.max

Ukir.min
. (1)

Bu qismdagi kuchlanish bo‘yicha kuchaytirish koeffitsienti:


u
K Uchiq.max Uchiq.min Uchiq .

Ukir.max Ukir.min Ukir

(2)


Kuchaytirgichning amplituda-chastotaviy xarateristikasi (AChX) – Ku

kuchaytirish koeffitsientining, misol uchun kirish signali f chastotasiga

bogliqlidir, yani Ku(f) bunda uchiq Um sint, Um const; var .

Odatda AXCh ikkilangan logarifmik to‘rda tuziladi: u ordinatalar o‘qiga Ku qiymati detsibellarda va x abtsissalar o‘qiga logarifmik masshtabdagi chastota qiymatlar logarifmsiz qo‘yiladi (4.b-rasm).

Kuchaytirgichning o‘tkazish kengligi (polosa propuskaniya) kuchaytirgich koeffitsienti Ku (o‘rtacha chastotada) o‘zining darajasidan

1/ 0,707(3 дБ) ga pasaymagandagi f (yoki ) chastota diapazoni

(ko‘lami) bilan aniqlanadi, ya’ni f= fv fn, bunda fv va fn – kuchaytirgich AXCh chastota kesimining yuqori va pastki chegarasi.

Faza-chastota xarakteristikasi (f) – kuchaytirgichning chiqish va kirish kuchlanishlari orasidagi fazasi siljishi burchagining chastotaga bog‘liqligi (4b-rasmga qarang). Agar faza siljishi chastotaga chiziqli ravishda bog‘liq bo‘lsa, kuchaytirgichda faza buzilishi (iskajenie) bo‘lmaydi.

Kuchaytirgichning kirish va chiqish qarshiligi:



Zkir

Ukir / Ikir

Rkir



jX kir ;

(3)


Zchiq

Uchiq / Ichiq

Rchiq

jX chiq.

(4)


Pchiq Rн

2


I

.
chiq
(5)


Bipolyar (ikkiqutbli) tranzistorli kuchaytirgichlar
Tranzistor- ikkita pn-o‘tishdan tashkil topgan yarim o‘tkazgichli pribordir. Tranzistorlar va ulaming shartli belgilari.Tranzistor uchta chiqishga ega: emitter, baza va kollektor. Tranzistorlaming ikki xil turi mavjud: pnp-tranzistorlar va npn-tranzistorlar. Ishlash prinsipi bo‘yicha ular, beriladigan siljitish kuchlanishining qutbini hisobga olmaganda, bir-biridan farq qilmaydi. Tranzistorlardan npn-turdagisini ko‘rayi.Ushbu tranzistoming baza - emitter o'tishi VBE kuchlanish ta'sirida to‘g ‘ri yo'nalishda siljigan, shuning I —1 F— 1 uchun elektronlar ushbu o‘tish orqali emitter X3tL sohasidan baza sohasiga Ic tokni hosil qilgan Siljitish holda o'ta boshlaydi. L tok to g n yo na- kuchlanishini npn-tranzistorga berish lishda siljitilgan pn-o‘tishning odatdagi to‘g‘- ri tokidir. Baza sohasiga o‘tgan elektronlar kollektoming musbat potensiali ta’sirida kollektorga ham o‘ta boshlaydilar. Agar baza sohasi juda yupqa qilib bajarilsa elektronlaming ko‘pchilik qismi (deyarli hammasi) kollektorga o‘ta boshlaydi. Faqat juda oz qismi bazada to‘planib baza tokini (Ib) shakllantiradi. Odatda emitter tokini hosil qiluvchi elektronlaming 95% dan ortig‘ini kollektor to‘plab kollektor tokini (Ic) shakllantiradi. Shunday qilib, emitter toki kollektor va baza toklarining yig‘indisiga teng bo‘ladi, Odatda baza toki juda kichik bo‘lib ko‘p>chilik hollarda mikroamperlar bilan oMchanadi. Ayrim hollarda baza toki hisobga olinmaydi va tranzistoming toki sifatida emitter yoki koilektoming toki olinadi. E'tibor bering, baza — kollektor (yoki qisqacha kollektor o ‘tdshi) Vcb kuchlanish ta’sirida teskari yo‘nalishda siljitilgan. Bu tranzistor ishlashining zarur shartidir, chunki aks holda elektronlar kollektorga tortilmagan bo‘lar edi. Tok yo‘nalishini tanlash qoidasiga asosan (musbat potensialdan manfiyga) npn-tranzistordagi tok kollektordan emitterga yo‘nalgan deb hisoblanadi. 0 ‘zgarmas siljitish kuchlanishlarining qutblari pnp-tranzistor uchun teskariga almashtiriladi Bu holda tranzistoming toki g ‘ovaklaming emitterdan kollektorga yoki elektronlaming kollektordan emitterga harakatlanishi natijasida hosil bo‘ladi. Standartga ko‘ra tranzistorlaming belgilanishi ham diodlar kabi olti elementdan iborat. Birinchi element dastlabki materialni bildiradi, ma’lumki ular sifatida asosan germaniy (1 yoki G) va kremniy (2 yoki K) dan foydalaniladi. Ikkinchi element-harfli bo‘lib, bipolyar tranzistorlar T, maydonli tranzistor P deb belgilanadi. Uchinchi element-raqamli, tranzistorlaming quwat va chastota xarakteristikalarini bildiradi: chegaraviy chastota, Siljilish kuchlaaishlarini pnp-tranzistorga tranzistorda uchinchi element 1 2 3 o‘rtacha quvvat (R = 0,3-*- 1,5 Vt) li tranzistorda 4 5 6 katta quvvat (R > 1,5 Vt) li tranzistorda 7 8 9 TVrtinchi, beshinchi va oltinchi tamg‘alanish elementlari ishlab chiqarilgan tartib raqami va parametrik guruh raqamini aniqlaydi.


Download 0,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish