Dispers sistemalar. Kolloid dispers sistemalarni olinishi va hossalari. Kolloid dispers sistemalarning barqarorligi

Kolloid sistemalarning faqat o`ziga hos bo`lgan hossalari

• 1. Optik hossasi - nurni sindirishi (Faradey-Tindal konusi)

• *

• Linzalar

• Yorug`lik manbayi

• Zol

Kolloid sistemalarning faqat o`ziga hos bo`lgan hossalari

• 2. Koagullanish - kolloid zarrachalarning bir-biriga tortishib, birlashib, yirik agregatlar hosil qilishi:
• a) yashirin koagullanish - ko`z bilan kuzatish imkoniyati bo`lmagan bosqichi
• b) aniq koagullanish - eritmada ko`zga ko`rinarli darajada o`zgarishlar (loyqalanish, rang o`zgarishi, cho`kma tushishi) sodir bo`lishi.
• Cho`kma tishish jarayoni sedimentatsiya deyiladi.
• 3. Kolloid zarrachalarni elektron mikroskopda ko`rinishi

Koagullanishga olib keluvchi sabablar va koagullanish bo`sag`asi

• 1. Mehanik ta`sir
• 2. Haroratni keskin o`zgarishi
• 3. Nur ta`siri
• 4. Elektrolitlar va noelektrolitlar ta`siri
• 5. Uzoq vaqt dializ qilish
• Ma`lum vaqt o`tishi bilan 1 litr zolni aniq koagullanishga olib keluvchi elektrolitning millimoldagi eng kichik miqdori koagullanish bo`sag`asi deyiladi.

Koagullanish. Shultse-Gardi qoidasi

• Shultse-Gardi qoidasi:
• Zollar koagullanishi, granulaning zaryadiga qarama-qarshi zaryadli, ionlar ta`sirida yuz beradi. Koagullovchi ionning zaryadi qanchalik katta bo`lsa, uning koagullash qobiliyati shuncha yuqori bo`ladi va koagullanish bo`sag`asi pastroq bo`ladi.
• Elektrilitlarning koagullovchi ta`sirini ortib borishi
• KCl < K2SO4 < K3[Fe(CN)6] < K4[Fe(CN)6]

Kolloidlarni himoyalash

• Kolloid zarrachalarni yuqori molekulyar birikmalar yordamida koagullanishga qarshi turg`unligini oshirish kolloid himoya deyiladi.
• 10 ml zolni koagullanishdan himoya qilish uchun kerak bo`ladigan yuqori molekulyar birikmaning milligramda o`lchangan miqdori himoyalash soni deyiladi.
• Organizmda kolloid zarracha kattaligida bo`lgan organik va anorganik moddalar oqsil molekulalari bilan himoyalangan bo`ladi.