Darsning texnologik xaritasi mavzu

MASHQLAR BAJARISH

548-mashq. Matnni o'qing, shevaga xos so'zlarni belgilab, ularga izoh bering.

O'zbek shevalarida shunday so'zlar borki, ular adabiy tilda yoki boshqa shevalarda uchramaydi. Bunday so'zlar qishloq xo'jaligi, chorvachilik, qarindosh-urug', daraxt, gul, asbob-uskuna nomlari ichida faol qo'llaniladi.

Masalan: Toshkentda-dovuchcha, Farg'onada- g'o'ra; adabiy tilda— chumoh, Samarqand, Buxoroda-mo'rcha, Xorazmda-qarindja; adabiy tilda -tuxum, qi’choq shevalarida-mayak, Xorazmda-yumirta.

549-mashq. Ga’larni o'qing. Shevaga xos so'zlarni aniqlab, ularni adabiy tildagi shakliga solishtiring.

1. Uchakka chiquvdim ayni go'rmakka., Ayning bahanasinda yorni go'rmakka.

2. Inakm o'tlatgani dalaga olib ketdi.

3. Bolalar daraxtga shoti qo'yib, qushlar uchun in o'rnatdilar.

Xorazmda: uchak - torn, ay - oy, go'rmak-ko'rmoq; Buxoroda: inak - sigir; Farg'ona vodiysida: shoti - narvon.

YANGI DARSNING BAYONI

1. Shevaga xos so'zlar deb qanday so'zlarga aytiladi?

2. Shevaga xos so'zlar qanday so'zga qarama-qarshi qo'yiladi?