•d a V r n a s h r iy o t I t o s h k e n t


kola ichim ligi  kelib chiqdi. Ko'ngilochar kaleydoskop



Download 4,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet61/68
Sana08.09.2021
Hajmi4,63 Mb.
#168461
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   68
Bog'liq
Kashfiyot va ixtirolar

kola ichim ligi  kelib chiqdi.


Ko'ngilochar kaleydoskop

K o 'n g ilo c h a r  o ‘yin lar  qad im   za m o n la rd a n   buyon  m av­

ju d .  Shuning  uchun  ham   bugungi  kundagi  en g  zam o n aviy 

va  m ash h ur  o ‘y in la r  o ‘z  ta rix ig a   e g a .  Ayrim   o 'y in la r  aslida 

v a q tic h o g (lik uchun  e m a s ,  balki  ilm iy  izlan ish lar n a tija sid a 

yu zaga  kelg an .  U larnin g  ix tiro ch ilari  esa  m u tla q o   boshqa 

jid d iy  k a s h fiy o tla r bilan dong ta ra tis h g a n .

Jangovar o'yinlar

Shaxmat taxtasidagi jang san’ati  Hindistonda paydo bo'lgan.  Bu 

o'yinning  qadimiy  shakli  ming  yildan  ziyoq  vaqt  ilgari  yuzaga  kel­

gan va chaturanga deb atalgan.  Ilk shaxmat o'ynida hozirgidek ikki



л и

An'anaviy shaxm at donalari qadim gi jangchilar 

va jangovar hayvonlar tim solidir

:  Kom pyuterning  paydo  b o ‘lishi  bilan  shaxm atchi- 

,

:  la r ajoyib  raqibga  ega  bo'lishdi.  Maxsus  dasturlar 



:  mashinaga  shaxm atni  qanday  o'ynash  kerakligini 

:  «o‘rgatadi».  Hozirda  kom yuterdagi  «o‘yinchilar»  nafaqat 

:  oddiy o ‘yinchilar,  balki chem pionlar ustidan g'alaba  qozo- 

:  nishmoqda.




kishi  emas,  balki  to 'rt  kishi  ishtirok 

etgan.  Kimda  kim  raqibning  barcha 

shaxmat  donalarini  yo'q  qilsa,  o'sha 

o'yinchi g'olib deb topilgan.

Sekin-asta  shaxm at  boshqa  dav- 

latlarga  ham  kirib  bordi.  Avvallari 

shunchaki  ko'ngilochar  o'yin  sifatida 

o'ynalgan  bo'lsa,  endilikda  jiddiy  mu- 

sobaqalar  ham  olib  borilm oqda.  Bu­

gungi  kunga  kelib  faqatgina  bu  o'yin 

qirol qarorgohlarida emas,  balki butun 

ommaga kirib keldi.

Shaxmat  donalari  oq-qora  katak- 

dagi  ma’lum  o'rinlarda  joylashgan.

Bunday  taxtalarda  yana  boshqa  bir 

o'yin -  shashkani  ham o'ynash m um ­

kin.  Fir’avnlar  davrida  ham  shashka 

o'yinlari  o'ynalgan.  Qadimgi  misrliklar 

shashkani aql-zakovat xudosi Tot o'ylab topgan deb hisoblashardi. 

Yunonlar esa yozma manbalarda Germes o'ylab topgan deyishgan. 

O 'rta asr Yevropasida shashkani o'ynay olish  ritsarlarning eng aso- 

siy fazilatlaridan biri deb bilishgan.

B o u lin g   o'yini  tarixi  ham  jang  san’ati  bilan  bog'liq.  «Keglya» 

so'zining o'zi qadimgi nemislarning quroli nomini bildiradi. O'yinning 

mohiyati  hamraqibning  barcha  to'siqlarini  yo'qotishdan  iborat. 

Bunda turli  hiylalar  ishlatishining  hojati  yo'q.  Shunchaki  shar  bilan 

to'siqlarni  urib yiqitish  kerak.  Biz  bilgan  mazkur  o'yinning  qoidala- 

ri  XV  asrda  Germaniyada  tashkil  topgan.  Zamonaviy  bouling  esa 

Gollandiyada yuzaga  kelgan.  Gollandiyaliklar Amerikaga bu o'yinni 

olib  kelganlaridan  so'ng,  o'yin  «boul»,  ya’ni  «sharlarni  yumalat- 

moq» nomini olgan.

Keglini kattalar ham, yoshlar 

ham birdek sevib o'ynaydilar




Download 4,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   68




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish