Conference proceedings

QAZTURBİN MÜHƏRRİKLƏRİNİN SINAQ NƏZARƏTİNİN 
 AVTOMATLAŞDIRILMIŞ SİSTEMİ 
1 
Milli Aviasiya Akademiyası, Bakı, Azərbaycan, [e-mail] 
2 
Milli Aviasiya Akademiyası, Bakı, Azərbaycan, [e-mail] 
Bu məqalədə qaz-turbin mühərriklərinin (QTM) modelləşdirilməsi, sınağının planlaşdırılması, ölçmə xətalarının daxil 
edilməsinin altsistemi, eyniləşdirmə altsistemi və digər altsistemləri özündə birləşdirən virtual laboratoriyanın işlənib hazırlanması 
konsepsiyası təsvir edilmişdir. CAE (Computer-aided engineering) sistemi virtual laboratoriyanın inkişafı üçün əsas kimi qəbul 
edilmişdir. Qaz turbin mühərriklərinin dayanıqsız iş rejimlərinin inkişaf etdirilmiş riyazi modelinin xüsusiyyətləri təsvir edilmiş, 
E.Mardani 
G.İ.Abbasova
1
, K.Ş.Ramazanov
2 

---

işlənmiş riyazi modellər əsasında qazturbin mühərriklərinin virtual sınaqları üçün avtomatlaşdırılmış sistem hazırlanmışdır. Sistem 
istismar xarakteristikalarının hesablanması məsələlərini (sürət, iqlim və hündürlük) həll etməyə, keçid proseslərinin dinamikasını 
tədqiq etməyə, mühərrikin idarəsi üçün rasional qanunları seçməyə imkan verir. İşlənib hazırlanmış sistem mühərriklərin sınaqlarının 
keçirilməsi üzrə əmək tutumunu azaltmağa, tədris prosesində potensial laboratoriya işlərinin sayını əhəmiyyətli dərəcədə artırmağa və 
mütəxəssislərin hazırlanmasının keyfiyyətini yüksəltməyə imkan verəcək.