Çolpan’in köŞe yazilari (İnceleme-metiN)

Erzurum, 2019 Aslıhan ASLAN 

---

1 
GİRİŞ 
I.
 
ÇALIŞMANIN AMACI, KAPSAMI VE YÖNTEMİ 
Abdulhamid Süleymanoğlu (Çolpan), Türk dünyası için her zaman önemli bir isim 
olmuştur. Çolpan’ın eserleri vasıtasıyla aktarmaya çalıştığı düşünceleri sadece yaşadığı 
dönem içerisinde değil günümüzde dahi etkisini göstermektedir.
Bu çalışmanın amacı Türk dünyası için büyük öneme sahip olan Çolpan’ın köşe 
yazılarını ele almak olmuştur. Çolpan’ın günümüze ulaşmış şiirleri, hikâyeleri, tiyatro 
eserleri, romanı ve köşe yazıları bulunmaktadır. Türkiye de Çolpan’ın şiirleri hakkında 
1994 yılında Hüseyin Özbay tarafından yapılan bir Doktora Tezi yayımlanmıştır (Özbay, 
1994). Çolpan’ın önemli tiyatro eserlerinden biri olan “Yarkınay” adlı piyesi ile ilgili 
olarak Hamza Öztürkci tarafından bir Yüksek Lisans Tezi hazırlanmıştır (Öztürkci, 
2019). Hikâyelerinden “Kar Koynunda Lale” Nursan Ildırı tarafından (2013, s. 281-286); 
“Doktor Muhammedyar” ise Fatma Açık tarafından (2012, s. 28-40) Türkiye Türkçesine 
aktarılmıştır. Ayrıca Hamza Öztürkci tarafından bazı manzum ve mensur eserleri 2018 
yılında Türkiye Türkçesine aktarılarak Temrin Dergisinde yayımlanmıştır (2018, s. 3, 4, 
6, 23, 24). Çolpan’ın köşe yazıları üzerine henüz müstakil bir çalışma yapılmamıştır. 
Yapılan bu çalışma da Çolpan’ın ulaşılan 72 köşe yazısı Türkiye Türkçesine aktarılmış 
ve konuları yönünden sınıflandırılmıştır.
Çalışmanın kapsamı başlangıçta “Abdulhamid Süleymanoğlu Çolpan’ın Nesri: 
Hikâyeleri ve Köşe Kazıları” olarak belirlenmiş olup bunun için bir yüksek lisans projesi 
hazırlanmıştır. Fakat elde olmayan imkânlar sebebiyle proje son anda iptal edilmiş ve 
bunun sonucunda Özbekistan’a yapılacak olan seyahatimiz gerçekleşememiştir. 
Böylelikle Çolpan’ın hikâyelerinin asıl metinlerine ulaşamadığımızdan tezin kapsamında 
değişikliğe gidilmiş ve sadece köşe yazıları üzerinde çalışma yapılmıştır.
Çalışmaya ilk olarak temin edilen ve birkaç kaynaktan doğrulanan köşe yazıları 
Türkiye Türkçesine akratılarak başlanmıştır. Köşe yazılarının Türkiye Türkçesine 
aktarımlarının metinlerin asıllarıyla karşılaştırılmasına imkân tanımak amacıyla tezde 
Özbek Katin harfleriyle Özbek Türkçesi metinlere de yer verilmiştir. Bu metinlerin her 
birini tek tek ana fikri etrafında kısaca yorumlanmış, metinlerde geçen bazı özel isim ve 
kavramlar muhtasar bir şekilde açıklanmıştır. Konunun bir bütün daha iyi anlaşılabilmesi 

---

2 
için giriş bölümünde Ceditçilik Hareketi, Türkistan’da Cedidizm ve Faaliyetler, Türkistan 
Cedidizmi’nde Belli Başlı İsimler, Türkistan’da 1938 Yılına Kadar Matbuat başıkları 
altında bilgi verilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde Çolpan’ın hayatı, edebi görüşü ve 
eserleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise incelenen köşe yazılarının 
yayımlandığı gazete ve dergiler hakkında bilgi verilmiş, köşe yazıları konularına göre altı 
başlık altında tasnif edilmiştir. Ele alınan köşe yazıları içerinde Çolpan’ın aynı konu 
üzerinde yazmış olduğu üç farklı köşe yazısı tek bir başlık altında toplanarak verilmiştir. 
Yine Andican, Oş ve Celalabad şehirlerine yapmış olduğu seyahatini konu alan beş ayrı 
köşe yazısı da bir başlık altında verilmiştir. Aslında 78 sayıda yayımlanan köşe yazıları 
72 başlık altında aktarılmış ve incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde metinler yer 
almaktadır.