Çolpan’in köŞe yazilari (İnceleme-metiN)

Anahtar Kelimeler: 
Çolpan, Cedit Hareketi, Cedit Dönemi Neşriyatı, Cedidizm.
 
 

---

X 
ABSTRACT 
MASTER’S THESIS 
 
CHOLPAN’S COLUMNS (ANALYSIS-TEXT) 
 
Aslıhan ASLAN 
 
Advisor: Prof. Dr. Hüseyin BAYDEMİR 
 
2019, Page: 521 
 
Jury: Prof. Dr. Hüseyin BAYDEMİR 
Assoc. Prof. Dr. Recai KIZILTUNÇ 
Assist. Prof. Dr. Caner SOLAK 
 
In this study, reached the columns of Cholpan, one of the important names of Uzbek 
Literature, were translated to Turkish -spoken in Turkey- and thematically examined. The 
examined columns were classified into six groups according to their subjects. 
This study consists of five sections including an introduction and a conclusion. In 
the introduction, first of all, the information about the Movement of Jadid, frequent in the 
works of Cholpan, is given. Secondly, in Introduction, the extension of the 
aforementioned movement and activities engaged with this movement in Turkistan are 
mentioned. Lastly, in the introduction, information about the important people, effected 
by this movement and have works comply with this movement, is given. In the first 
section, the information about the life, literary opinion and works of the Cholpan is given. 
In the second section, the information about periodical publications in which examined 
columns are published is given and those columns are examined by classifying them into 
six groups according to their subjects. The third section contains an original and translated 
version of the examined columns. 
End of the study consist of bibliography and index.
Key Words: 
Cholpan, Jadid Movement, Jadid Period Publication, Jadidizm. 

---

XI 
ÖN SÖZ 
1905-1930 yılları arasında Maveraünnehir bölgesinde cereyan eden edebiyat Özbek 
Cedit Edebiyatı olarak adlandırılır. Bu dönem edebiyatçıları aydınlanmaya önem verirler. 
Cedit Edebiyatında roman, hikâye, modern şiir ve tiyatro türleri ilk kez kullanılmıştır. 
Özbek Cedit Edebiyatının önemli temsilcilerinden olan Çolpan’ın da bu dönemde kaleme 
alınmış şiirleri, hikâyeleri ve romanları yanında çok sayıda köşe yazısı bulunmaktadır. 
Çolpan’ın şiirleri hakkında bir Doktora Tezi yazılmış ve hikâyelerinin bir kısmı da 
Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Fakat bu güne kadar Çolpan’ın köşe yazıları üzerine 
müstakil bir çalışma yapılmamıştır. 
Bu tez çalışmasında, ulaşılan 72 köşe yazısı tematik yönden incelenmiştir. Köşe 
yazılarında Türkistan’ın geri kalmışlığı, cehalet, eğitim faaliyetleri, tiyatro ve tiyatro 
eserleri gibi konular işlenmiştir. 
Çalışma giriş, üç bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Çalışmada Çolpan’ın, 
1914 yılından başlayarak 1937 yılına kadar çeşitli gazete ve dergilerde yayımlanmış 72 
köşe yazısı ele alınmıştır. İnceleme sırasında bu köşe yazıları konularına göre 6 gruba 
ayrılmıştır.
Tezin giriş kısmında Ceditçilik Hareketi, Ceditçilik Hareketi’nin Türkistan’daki 
etkisi ve matbuat gibi başlıklar altında genel bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde 
Çolpan’ın biyografisi, sanatı ve eserleri tanıtılmıştır. İkinci Bölümde Çolpan’ın köşe 
yazıları tematik yönden incelenmiştir. Tezin üçüncü bölümünde ise köşe yazılarının 
Özbek Latin harfleriyle yazılmış asıl metinlerine ve Türkiye Türkçesine aktarılmış 
şekillerine yer verilmiştir. 
Tez konumu belirlememde ve tezimin her aşamasında büyük yardımları olan 
danışmanım sayın Prof. Dr. Hüseyin BAYDEMİR’e, desteklerini her zaman arkamda 
hissettiğim ve bana benden çok inanan canım aileme teşekkürü bir borç bilirim.