Çolpan’in köŞe yazilari (İnceleme-metiN)

2.2.3.
 
Edebi Şahsiyetler İle İlgili Köşe Yazıları 
2.2.3.1.
 
Merhum Tevfik Fikret (1920) 
Çolpan’ın Tevfik Fikret hakkında yazdığı aynı adlı bu yazı, 1920 yılında 
“Iştiråkiyun”
 
gazetesinin 10 Ocak sayısında yayımlanmıştır. 
Çolpan yazısına; “Osmanlı edebiyatını az çok okuyanlar, ona bir derece aşina 
olanlardan kim bu ismi bilmez, kim onu tanımaz ki…” diyerek başlamıştır. Çolpan, 
Tevfik Fikret’ten Osmanlı Devletindeki “Edebiyat-ı Cedide”cilerin piri ve üstadı olarak 
bahsetmiştir. Tevfik Fikret’in eserlerinde geniş, hayali, akıcı ve kolay bir dil kullandığını 
ifade eder. Çolpan daha sonra Tevfik Fikret’in önemli eserleri olan “Rübab-ı Şikeste” ve 
“Tarih-i Kadim” adlı eserlerinden bahseder. “Rübab-ı Şikeste” nin basıldığını ancak 
“Tarih-i Kadim”in basılmadan elden ele dolaştırılarak çoğaltılan gizli bir eser olduğuna 
değinir. “Tarih-i Kadim” in basılamamasının nedenini ise şu sözlerle açıklamıştır; “O 
yüksek fikirler, biçare Doğunun eski, çürük beyinlerine sığmadı; mutsuz, ezilen 
Doğulunun geniş kalbinde yer bulamadı.” Tevfik Fikret’in Birinci Dünya Savaşı’ndan bir 
iki yıl sonra öldüğünü dile getiren Çolpan, kabrinin bütün Osmanlı gençlerinin 
ziyaretgâhı olduğunu yazar. Çolpan, en son olarak ise Rıza Tevfik’in Tevfik Fikret’in 
kabrine ziyareti esnasında yazdığı “Fikret’in Kabrinde” adlı şiire yer verir.
Tevfik Fikret 1867-1915 yılları arasında Türkiye’de yaşamış Türk şair ve 
gazetecidir. 1894 yılında eserleri yayımlanmaya başlamıştır. “Servet-i Fünun” dergisi 
onun editörlüğünde çıkmıştır. 1908 yılında yapılan inkılap, Tevfik Fikret’in ideolojisine 
uygun gelmemiş ve gazetecilikten uzaklaşmıştır. 

---

89 
2.2.3.2.
 
İki Kayıp (1920) 
Çolpan’ın 1920 yılında yayımlanan “İki Kayıp” adlı eserinin ilk olarak hangi gazete 
veya dergide yayımlandığına dair bir bilgi söz konusu değildir.
Çolpan bu yazısında Yoldaş Mevlevî ve şair İbrahim (Davron) in vefat ettiğinden 
bahsetmektedir. Yoldaş Mevlevî’nin Hokand’daki “usul-i cedid” hareketine başından 
beri katıldığını yazan Çolpan, onun özgür fikirli ve kalender bir kişi olduğunu yazar. 
Mevlevî’nin son zamanlarına kadar ders anlatmayı bırakmadığını ama bu işi para 
kazanmak için yapmadığını ve fakirlik içinde yaşayıp öldüğüne değinir. Mevlevî’nin 63 
yaşında vefat ettiğini yazan Çolpan, onun Arap edebiyatının büyük âlimlerinden 
olduğunu da yazar. Çolpan Mevlevî’nin Hokand gençleri tarafından şerefine layık bir 
şekilde defnedildiğini ve eserlerini incelemek için genç âlimler tarafından 3 kişilik bir 
heyet meydana getirildiğini de yazısına ekler. Çolpan İbrahim Devran hakkında, Hokand 
gençleri arasında neşriyat işleri ile tanınan bir kişi olduğunu, inkılaba kadar Hokand’da 
yeni kitaplar ve gazeteler dağıttığını bunun yanı sıra yazarlık ile de uğraştığı yazmıştır.
İbrahim Devran’ın “Milliy Jumnoqlar” [Milli Bilmeceler] ve “Eş’ar-i Nisvan” 
[Kadınların Şiirleri] adıyla basılan iki eseri olduğundan bahseden Çolpan, ilk eserin milli 
bilmecelerin toplandığı bir eser, ikinci eserin de Özbekler içinden yetişen bazı şairlerin 
şiir mecmualarının toplandığı bir eser olduğu bilgisini verir. Çolpan ayrıca İbrahim 
Devran’ın resme de hevesli olduğunu, kendi eserleri için resimler yaptığını, “Sedai 
Türkistan” gazetesinin daimi yazarlarından olduğunu da kaleme alır. Onun da Mevlevî 
gibi yoksulluk içinde 48 yaşında vefat ettiğini yazar.