Choriyev sayidaminning

Ichki nazorat tizimining ishonchliligi va samaradorligini baholash darajalari

Ichki nazorat tizimi ishonchliligi va samaradorligini baholashning yuqorida keltirilgan 5 ta darajasi o`z ichiga nafaqat nazoratning holatini baholashni, balki uni takomillashtirib borishni o`zida mujassam etadi. Xo`jalik yurituvchi sub`ektlarda ichki nazorat tizimi samaradorligi yuqoridagi darajalar bo`yicha rivojlanib borgan taqdirdagina, ularning moliyaviy-xo`jalik faoliyatining barqaror tarzda rivojlanishi, buxgalteriya hisobi ishlarida chalkashliklarning kamayishi, xodimlarning o`z funksional majburiyatlarini to`laqonli bajarishi ta`minlanadi. Bu holat, auditorlik tavakkalchiligi darajasini kamaytirishga, auditorlik tekshiruvi
vaqti va hajmining optimal taqsimlanishiga, shuningdek, xo`jalik yurituvchi sub`ektning iqtisodiy nochor holatga tushmasligini ta`minlashga xizmat qiladi. Ichki auditorlar yoki tashqi auditorlar tomonidan ichki nazorat samaradorligi aniqlanadimi, auditor uning tashkil etish tizimiga alohida e’tibor qaratishi, undagi mavjud kamchiliklarni bartaraf etish yo’llari bo’yicha taklif va maslahatlar berishi, shu bilan bir qatorda berilgan taklif natijasida olinadigan samara to’g’risida fikr bildirib o’tishi lozim deb hisoblaymiz. Chunki hamma rahbar ham biznes faoliyatini tushungani bilan nazorat samarasi to’g’risida fikrga ega bo’lmasligi mumkin. Nazorat, tartib qayerda mukammal bo’lsa, o’sha yerda o’sish va yuksalish bo’ladi. Shu sababli korxona tashkil etilgan kundan boshlab cihki nazoratni mukammal tashkil etgan rahbar uzoqni ko’ra oladi, ishchi kuchidan, moddiy resusrlardan samarali foydalana oladi deb o’ylaymiz. Buning uchun har bir korxona ta’sis etilgan kundan boshlab ichki nazorat tizimi, unga javobgar shaxslar, uning hisobot davrlari va ichki nazorat tizimini buzganlik uchun javobgarliklar belgilab qo’yilishi va bu haqda barcha rahbarlar ogohlantirilishi lozim. Shunda korxona ichki tartibi va nazoratiga hamma birdek mas’ul va javobgar bo’ladi.