Choriyev sayidaminning

III. XULOSA.


Ishlab chiqarish iqtisodiyotining eng muhim ajralmas qismi hisoblanadi. Insonlarning cheksiz o'sib boquvchi ehtiyojlarini qondirish ishlab chiqarish asosida amalga oshirildi. Shuning uchun ham ishlab chiqarish iqtisodiyotning eng muhim bo'g'imlaridan biri hisoblanadi. Iqtisodyotga baho bershda ya`ni uning rivojlangan yoki rivojlanmaganligini aniqlashdi ham eng avvalo mamlakatdagi ishlab chiqarish hajmiga qaratiladi. Chunki ishlab chiqarish hajmini oshirish asosida iqtsodiyotni jadal ivojlantirishga erishish mumkn.
Ishlab chiqarish jarayonida kishilar o'rtasida sodir bo'ladigan iqtisodiy munosabatlar umumiy ishlab chiqarish munosabatlarining asosiy negizini tashkil
etib, ayirboshlas, taqsimlash va iste'm o l jarayonlarida bo'ladigan munosabatlarning tavsifini belgilab beradi. Shuning uchun ularni o'rganish o'ta zarur hisoblanadi.
Insoniyat zarur ne'matlarni iste'mol qilmasa yashay olmaganidek, bu ne'matlarni ishlab chiqarmasdan ham turolmaydi. Ishlab chiqarish va xizmat qilish jarayonida insonning yashashi uchun zarur bo'lgan barcha hayotiy vositalar yaratiladi.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida ishlab chiqarish omillari - yer, kapital, ishchi kuchi va tadbirkorlik qobiliyatidan iborat bo'lib, ular o'zaro bir-irlariga ta'sir ko'rsatadi. Birining o'zgarishi ikkinchining o'zgarishiga ta'sir ko'rsatadi.
Ishlab chiarish jarayonida barcha omilar harakatda bo'ladi, lekin ular ichida jonli mehnat, ya'ni ishchi kuchi faol bo'lib, u barcha ishlab chiqarish vositalarini harakatga keltiradi, ularga «jon kirgizadi», asosiy kapital qiymatining yo'qolib ketmasligini ta'minlab, yangi yaratilgan tovar va xizmatlarga o'tkazadi. Va nihoyat, bu jarayonda yangi tovar va xizmatlar vujudga keladi.
Omillar mahsuldorligini kamayish qonuni shuni ko'rsatadiki, biror bir ishlab chiqarish omilidan foydalanish oshib borganda (boshqa omillardan foydalanish o'zgarmaganda), shunday bir nuqtaga erishiladiki, ushbu nuqtadan boshlab qo'shimcha ishlatilgan omil ishlab chiqarish hajmini kamaytiradi. Omil mahsuldorligining kamayish qonuni chekli mahsulotning kamayishini ifodalaydi. Yangi vujudga kelgan tovar va xizmatlar ikki xil xususiyatga - naflilik va qiymatga ega bo'lib, ikki tomonlama hisobga olinadi: natural-ashyoviy (naflilik) tomonidan va qiymat tomonidan. Natural-ashyoviy tomondan u uch qismga: ishlab chiqarish vositalari, iste'mol buyumlari va turli xizmatlarga bo'linadi. Qiymat tarafidan ham uch qismga: iste'mol qilingan ishlab chiqarish vositalari qiymati, zaruriy mahsulot qiymati va qo'shimcha mahsulot qiymatiga bo'linadi.
Ishlab chiqarish nazariyasi bugungi kunda eng dolzarb masalalardan biri hisoblanadi. Chunki hozirgi kunda ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish,
maksimal foydaga erishish masalasi jamiyat oldida turgan eng muhim masaladir.
Hozirgi kunda mamlakatimizda ishlab chiqarish hajmini oshiish, tabirkorlikni rivojlantirish haqida qulay investitsion muhitni shakllantirish asosida ishlab chiqarish hajmini oshirishga juda katta e'tibor qaratilmoqd hamda jud ko'plab islohatlar amalga oshirilmoqdan. Bundan ko'zlangan asosiy maqsad iqisodiyotni jadal rivojlantirishga erishish, makroiqtisodiy barqarorlik erishish hamda iqtisodiyotni modernizatsiya va diversifikatsiya qilish kabi amaliy ishlar hisoblanadi.