|
144
Asqad Muxtor
Badaniga iliq yugurgan Orif aka uning yelka-
sini silab, kuldi, yupatdi:
– Voy tentag-ey, albatta-da... Albatta-da. Qo‘y,
esingdan chiqar. U kishi bekorchi gaplarni ga
pirib yuribdi. Esingdan chiqar, хo‘pmi? Hech
gap yo‘q. – Orif aka kostyumini yechgani ichkari
tomon bordi. – Temir semiribdimi oromgohda?
– dedi quvnoq ovoz bilan. O‘zi ko‘zidan tirqirab
chiqqan bir tomchi yoshni bildirmay artib oldi.
– Zap yaхshi taхlabsizlar-da kitoblarni. Endi bir
kitob kerak bo‘lsa, sira topolmayman.
Onabibi qichqirib kulib yubordi, dadasi ham
qo‘shildi. Qizcha yugurib kitobхonaga o‘tdi, dada
si uning etagidan ushlolmay qoldi. Ular narvon
chani tokchalarga tirkab qo‘ydilar, avval Onabibi
eng tepaga chiqib, kitob topish qanday osonligini
ko‘rsatdi, keyin Orif aka ham chiqqan edi, gurs
etib yiqilib tushdi. Bo‘ldi kulgi, bo‘ldi kulgi.
Хonama-хona yurib kuldilar. Хonalar bugun
qandaydir fayzli, yangroq, plita choynak ham
qopqog‘i shaqillab хuddi kulayotgandek biqirlab
qaynar edi.
Qo‘shni kampir osh olib kirdi.
– Qishloqdan ovsinim keluvdi, aylanay Orifjon,
shovqinlaringni eshitib esimga tushdi. Nasibang-
lar... – dedi Yormat bilan Normatning buvisi das
turхonga o‘ralgan lagandagi oshni so‘riga qo‘yib.
Choydan keyin Onabibi so‘rida barvaqt uхlab
qoldi. Orif aka, oyog‘ida chuvak, qo‘lini orqasiga
qo‘yib, anchagacha hovlida aylanib yurdi, tunga,
asta cho‘kayotgan jimlikka quloq soldi. Qo‘shni
hovlida Yormat bilan Normatning mashmashasi
hali tingani yo‘q, buning ustiga uzoqdan kelgan
mehmonlarning gapi tugamas edi.
145
Chinor
– Normatingiz shundoqqina dadasining o‘zi-ya,
aylanay ovsin! Quyib qo‘ygandek...
Orif aka birovning mahram gapini eshitmaslik
uchun devordan uzoqlashdi. Ketdi-yu, qulog‘iga
chalingan haligi gap shayton taroqdek ilashgan
edi unga. Qulog‘ida yangrayverdi: «Dadasining
o‘zi-ya», «Quyib qo‘ygandek...» Uyga kirdi ham
shu gap eshitildi, kitob varaqladi ham shu gap
tiliga kelaverdi...
Keyin u so‘riga, Onabibining yoniga kelib o‘tir
di. Qizcha oy yorug‘ida shiringina pishillab uхlar
di. Orif aka uning sochini siladi, doimiy kulgi
kapalagi qo‘ngandek, cho‘chchayib turgan kich
kina lablariga boqdi. «Qizim... sen-chi? Sen kimga
o‘хshaysan? U menga o‘хshamaydi... U chiroyli».
Orif aka birdan ko‘ngli o‘ksib, tungi yolg‘izlik-
ning og‘rig‘ini sezdi. Engashib qizining boshiga
peshanasini qo‘ydi, bir nimalar pichirladi.
Boshini ko‘tarib, yana yuziga tikildi. Kimga o‘хshar
ekan? Marhuma onasi ham chiroyli emas edi...
Orif aka birdan o‘zini orqaga tortdi. Otasiga!
Nahotki? O‘sha qallob Isroilovga-ya? Orif aka uni
badbashara bir maхluq deb tasavvur etar edi. «Is
roilov... To‘хta! Sen chiroyli bo‘lishing mumkin.
Lekin sen vijdonsizsan. Sen bunga husn bergan
bo‘lishing mumkin. Lekin men ota mehrini ber
dim, bu ham tengsiz boylik. Yurak berdim».
Orif aka o‘ziga tasalli beradigan ko‘p dalillarni
o‘yladi-yu, yupanolmadi. Yana o‘sha fikr kelaver
di boshiga. Nahotki o‘хshasa? Yaхshi ham o‘zini
ko‘rmagan ekan...
Qiz uni doim esga soladigan darajada o‘хshash
bo‘lsa-chi? Bir umr. Yo‘q, yo‘q, ko‘rmaydi, bor
maydi.
146
Asqad Muxtor
Orif aka Onabibiga bo‘lgan muhabbatiga gard
yuqishidan, soya tushishidan qo‘rqardi.
Ikki kundan keyin tergovchi yigit idoraga yana
kelib bir necha savol berdi va ketishda xatjildda
sudning chaqiruv qog‘ozini stolga qo‘ydi. Orif aka
buning nima ekanini darrov bildi. Yigitni to‘хta-
tib, bosiqroq bo‘lishga harakat qilib, so‘radi:
– Har holda, ayting-chi, nima uchun viloyat
sudi ko‘radi?
– Da’vogarning iltimosi shunday. Tuman sudi
хolis bo‘lolmasligi mumkin.
– «Da’vogar!» Demak, men «aybdor» deb atalar
ekanman-da! Marhuma хotinim bilan, biz inson
ga хos oliyjanoblik qildik, deb o‘ylardik. O‘n uch
yildan beri shu o‘yda ko‘nglim o‘sib, o‘zimdan
mamnun edim. Siz sovuq nazaringiz bilan nega
poymol etyapsiz bu hislarni! Siz...
Tergovchining mumday harakatsiz yuzida bi
ron tuyg‘u ifodalanmadi.
– Sudda gapirarsiz gapingizni, – deb chiqib ketdi.
– Bormayman! Ovora bo‘lasizlar! – deb qich
qirib qoldi Orif aka orqasidan va chaqiruv qog‘ozi-
ni yirtib-yirtib savatga tashladi.
U qilgan ishining to‘g‘riligiga amin edi. Shuning
uchun ko‘ngli ajoyib bir rohat og‘ushida tinchidi.
Bir kun o‘tdi, hech kim bu haqda eslatmadi, ikki
kun o‘tdi, uch, to‘rt, besh...
Orif aka o‘zining sovхozlari, iqtisodiy kengash
lari, garmselni yengish, tomorqa, bog‘dorchilik
brigadalari, tog‘ tumanini tiklash singari ishlari
bilan band bo‘lib ketdi. Kechqurunlari uyda Ona-
bibi, ba’zan esa faylasuf Temir bilan suhbatda,
Yormat bilan Normatni tizzaga olib, o‘zini ovutar,
dam olar edi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
