Biotexnologiya kafedrasi


v) Nuqta harakatining tabiiy usuli



Download 474 Kb.
bet5/7
Sana21.04.2022
Hajmi474 Kb.
#571222
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
K-1

v) Nuqta harakatining tabiiy usuli.
Nuqta harakati tabiiy usulda berilishi uchun, avvalo uning traektoriyasi ma’lum bo‘lish kerak. Traektoriya ustidan ixtiyoriy sanoq boshlanadigan nuqta hamda harakatning musbat va manfiy yo‘nalishlari tanlanadi. Agar vaqtning istalgan paytida nuqtaning vaziyatini aniqlovchi S yo‘l (yoy) aniqlangan bo‘lsa, ya’ni
(14)
Munosabat berilgan bo‘lsa, nuqtaning harakati tabiiy usulda berilgan deyiladi. (14) formulaga nuqtaning harakati tabiiy usulda berilish tenglamasi deyiladi. Bosib o‘tilgan masofadan vaqt bo‘yicha olingan birinchi tartibli hosila shu nuqtaning tezligini ifodalaydi:
(15)
Tezlik vektori troektoriyaga urinma xolda xarakat tomoniga qarab yo‘nalgan bo‘ladi. Agar nuqtaning troektoriyasi ma’lum bo‘lsa, uning to‘la tezlanishining kattaligi va yo‘nalishi tabiy o‘qlaridagi proeksiyalari yordamida topiladi.
Oliy matematika kursidan ma’lumki,egri chiziqning xar qanday nuqtasidan uchta qirra chiqarish va shu qirralarining xar biridan tabiy o‘qlar o‘tkazish mumkin. Nuqtadan troektoriyaga o‘tkazilgan urinma bo‘ylab yqnalgan o‘qqa urinma o‘q, normal bo‘ylab yo‘nalgan o‘qqa normal (n) o‘q, urinma va normal o‘qlarga perpendikulyar yo‘nalgan o‘qqa binormal (v) o‘q deyiladi. Urinma va normal o‘qlar yotgan tekislik egriliktekisligi deyiladi. O‘qlari n,v lardan iborat bo‘lgan koordinata sistemasiga tabiy koordinata sistemasi deyiladi.
Nuqtaning to‘la tezlanishi egrilik tekisligida yotadi, shuning uchun binormal tezlanish
av= 0 (16)
Tezlanish vektorining urinma o‘qdagi proeksiyasiga urinma tezlanish deyiladi va (17) formula bilan topiladi yoki tekislikda tezlik ekanligini e’tiborga olsak va ( )= dan foydalanib, (17) ni quydagicha yozish mumkin:
(17).
Urinma tezlanish a musbat bo‘lsa, tezlik bilan bir tomonga yo‘nalgan bo‘ladi. Tezlanish vektorining normal o‘qdagi proeksiyasiga normal markazga intilma tezlanish deyiladi va
(18)
Formula bilan topiladi. Bu yerda:
S – egri chiziqning berilgan nuqtadagi egrilik radiusi.
Normal tezlanish vektori normal bo‘ylab troektoriya egrilik markazi (botiq) tomonga yo‘nalgan bo‘ladi.
To‘la tezlanishning urinma va normal o‘qlardagi , proeksiyalari ma’lum bo‘lsa, uning kattaligini quydagi formula bilan aniqlash mumkin.
(19)
Uning yo‘nalishi esa: (20)
Formula bilan topiladi, bu yerda  - normal bilan to‘la tezlanish orasidagi burchak.


  1. Download 474 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish