Биогеография фанидан I курс 1 семестр 5140500 – “География ва иқтисодий билим асослари”учун

3-sinf. Galoidlar sinfi. 
Vidorodli kislotalarning tabii tizimlari 
xloridlar, ftoridlar, bromidlar va yodidlar hosil qilgan minerallar kiradi. Bu 
sinfa 200ga yaqin mineral kiradi. Osh tuzi ikki min sanoat mahsuloti ishlab 
chiqarishda, fiyuorit oson eriydigan shlak, optic asboblar ishla chiqarishda 
foydalaniladi.
4-sinf. Oksidlar va gidrooksidlar sinfi. 
Metal va metalsimonlarning 
kislorod va suv molekulalari bilan birikkan minerallari kiradi. Kislorod bilan 
birikuvchi elementlar 40dan ortiq bo’lib, 250ga yaqin minerallarni hosil 
qiladi. Litisferada oksidlar miqdori 17% ni, shundan 12,6% kremniy oksidi, 
3,9% temir oksidi. 

---

5-sinf. Karbonatlar. 
Suvsiz karbonatlar. Kalsit – CaCo
3
, magneti - 
MgCO
3
, dolomite - CaMg(CO
3
)
2
, siderit - FeCO
3
. 
Suvli karbonatlar. Soda - Na
2
, malaxit - CuCO
3
*Cu(OH)
2
, azurit - 
2CuCO
3
*(OH)
2
, aragonit - CaCO
3
. Karbonat jins hosil qiluvchi minerallar 
yer po’stining 1,7 % tashkil etadi.
 
6-sinf. Sul’fatlar. 
Sulfat kislotaning tabiiy tuzlari bo’lgan 260 ta 
mineral kiradi, yer postini 0,61 % ini tashkil etadi. Angidrid – CaCO
4
, gips – 
CaSO
4
*2H
2
O, barit – BaSO
4
, mirailit – Na
2
SO
4
*10 H
2
O. kimyo sanoatining 
xomashyosi, cho’kindi yo’l bilan hosil bo’ladi. Qo’ng’irot soda zavodi, Quyi 
Amudaryo va Ustyurtdagi botiqlarda mineral tuzlar hisobiga shakillanadi. 
7-sinf. Fosfatlar. 
Fosforli o’g’it ishlab chiqarishda xomashyo bo’lgan 
fosforit – Ca
5
(PO
4
)
2
(F,Cl)CaCO
3
– cho’kindi yo’l bilan hosil bo’ladi. Apatit 
-– Ca
5
(PO
4
)
3
(F,Cl,OH) – metamorfik yo’l bilan, vivianit – Fe
2
3
(PO
4
)
2
* 
8H
2
O botqoqli joylarda chokindi yo’l bilan hosil bo’ladi.