Barcha maruza mashg‘ulotlarni nazariy qismi, maruza mashg‘ulotlarni o‘tkazish uchun topshiriq, nazorat savollari va adabiyotlar ro‘yxati keltirilgan

3. YOrug‘lik o‘tib boruvchi integral usullar.

Bu usul asosida Buger-Lambert tenglamasi yotadi. Bunga asosan F₀ oqim yo‘naltirilgan qandaydir ob’ektdan o‘tayotgan  to‘lqin uzunligiga teng bo‘lgan monoxromatik yorug‘lik oqimi quyidagiga teng

F_FP=F₀  e ^-D (1.3.1.)
bu erda D_ - ob’ektni optik zichligi.
Fotopriyomnikni yorug‘lik sezuvchi yuzasiga kelib tushayotgan F_pr yorug‘lik oqimidan hosil bo‘lgan fotopriemnik zanjiridagi chiqish signalini quyidagicha yozish mumkin:
U_f=S_u ^. F₀ ^. e ^-D.

Ko‘rilayotgan usullar nazorat ob’ektining D_ chiziqli bog‘langan birlamchi kattaliklarini o‘lchashda qo‘llanilayotgani bois (1.3.1.) ifodani quyidagicha yozish mumkin:

U_f=S_u^. F₀ ^. e^-KX (1.3.2.)

bu erda K_ -o‘zgarmas koeffitsient; X– o‘lchanayotgan kattalik.

Avvalo aytib o‘tish kerakki (1.3.2.) ifodadagi e^-KX ko‘paytmani X daraja bo‘yicha Teylor qatoriga yoyib quyidagini hosil qilamiz
e ^-KX =1 – K_X + K²_xX²/2 . (1.3.3)

bu ifodani K_X  0,1 shart bilan ikkitadan tashqari barcha a’zolarini tashlab yuborib, etarli darajada katta yaqinlashtirish bilan ishlatish mumkin. SHuning uchun (1.3.2), (1.3.3) ifodalardan quyidagi ifoda kelib chiqadi:

U_f0 – U_fp=Su ^. F₀ ^. KX₁

bunda U_f va U_fp –o‘lchanayotgan X qiymatdagi va X=0 bo‘lgandagi fotopriyomnikning chiqish signallari.

KX > 0,1..-0,2 bo‘lganda X ga chiziqli bog‘liq bo‘lgan signalni olish uchun fotopriyomnik chiqishiga logarifmik kuchaytirgich ulash mumkin. Logorifmik kuchaytirgich kirishiga (1.3.3) da ifodalangan signalni beradigan bo‘lsak chiqishda
U_chiq=V – K_ ^.X (1.3.4)
ifodani olamiz. 1.3.4) ifodadan ko‘rish mumkinki, logarifmik kuchaytirgich chiqishidagi signal X ni kattalashuviga proporsional ravishda kichiklashib boradi.
Bu usul yordamida ob’ektni ekvivalent qalinligi, zichligi va boshqalarni aniqlash mumkin[10].
Agar ikkinchi fotopriyomnik yordami bilan oqim o‘lchansa va mos elektron sxema bilan quyida ifodalangan signal hosil qilinsa,
F/F_FP= e ^KX
bu signalni logorifmik kuchaytirgich kirishiga berib, chiqishda
U_chiq= K_X
ga teng bo‘lgan signal olshimiz mumkin.