Axborot kommunikatsion texnologiyalar

Berilgan matnni shifrlash: 
Kalit tanlab oling; 

---

102 
Alfavit harflarini 0 dan boshlab tartib bilan raqamlab chiqing; 
Shifrlanadigan matnning harflariga to‘g‘ri keluvchi sonlarni yozib chiqing; 
Kalit matnning harflariga to‘g‘ri keluvchi sonlarni yozib chiqing; 
Har  bir  harfni  quyidagi  formula  orqali  shifrlang  (K+T)modn,  bunda  K–
kalitdagi harfga to‘g‘ri keluvchi son, T–matndagi harfga to‘g‘ri keluvchi son, 
n–alfavitdagi harflar soni; 
Kalitning foydalanilgan qismini o‘chirib tashlang.  
Shifrlangan matnni ochish: 
Alfavit harflarini 0 dan boshlab tartib bilan raqamlab chiqing; 
Shifrlangan matnning harflarigato‘g‘ri keluvchi sonlarni yozib chiqing; 
Kalit matnning harflariga to‘g‘ri keluvchi sonlarni yozib chiqing; 
Har  bir  harf  uchun  quyidagi  formula  orqali  hisoblang  (T-K+n)modn,  bunda 
K–kalitdagi  harfga  to‘g‘ri  keluvchi  son,  T–matndagi  harfga  to‘g‘ri  keluvchi 
son, n–alfavitdagi harflar soni.