Axborot kommunikatsion texnologiyalar

5.8§ Sezar usuli 
 
Axborotlarni  shifrlashning  Sezar  usuli  eng  qadimgi  usullardan  biri  sanaladi. 
Shu turdagi ko‘plab shifrlar sinfi mashhur Rim imperatori Gay Yuliy Sezar nomi 
bilan ataladi. Garchi bunday shifrlar bir qator muhim kamchiliklarga ega bo‘lsa-da, 
klassik  shifr  sifatida  tarixiy  ahamiyatga  ega.  Sezar,  Mark  Gulliy  Sitseronga  o‘z 
xatlarini  yozishda  50  ta  harflik  grek  alfavitida  3  ta  harfli  siklik  surishni  qo‘llab, 
belgilarni  almashtirishni  buyurgan.  Bu  haqidagi  ma’lumot  bizga  Svetoniy  orqali 
yetib kelgan. Lotin alfaviti uchun bu jadvalni hosil qilsak quyidagicha bo‘ladi: 
 
 
9  3  6  1  7  2  5 
5  T  A  S  H  K  E  N 
1  T  U  Z  B  E  K  I 
6  S  T  O  N  N  I 
P 
3  O  Y  T  A  X  T  I 

---

99