Avtotransport vositalarining diagnostikasi

Бошқарув объекти (БО) бу - машиналар, оператив ходимлар ва турли объектлар иштирокида амалга ошириладиган технологик жараёнларлар. Технологик жараёнларнинг барча иштирокчилари - бу уни амалга оширишнинг воситалари ҳисобланади.

Бошқарувчи тизими БО ҳолати ва/ёки ҳаракти ҳақида маълумот йиғиш ва таҳлил қилиш ишини бажаради, БОга бошқарув таъсир қилиш бўйича қарор қабул қилади, уни шакллантиради ва амалга оширади. Бошқарув мақсади тизимга ташқаридан қўйилади. Унинг ўзгариши, тузатилиши – бошқарилувчи тизимга бериладиган бошқарув таъсирдир.

ТВ бошқарув тизимларида ахборотни олиб юриш асосан, уларнинг автоматик бошқарув тизимларида (АБТ) фақатгина сигналлар ёрдамида амалга оширилади. Шунинг учун, уларни биринчи навбатда, сигналларни қайта ўзгартириш тизими сифатида кўрилади.

Бошқарув тизимида икки турдаги қайта ўзгартиргичларни ажратиш мумкин: периферик ва ички. Охиргиларининг мажмуи тизим конроллерини ташкил қилади ва у асосан бошқариш жараёнини алгоритмик таъминотини амалга оширади. Периферик қайта ўзгартиргичлар бошқарувчи тизимини БО ва бошқа бошқарув тизимлари билан тўғридан-тўғри боғланишини таъминлайди. Улар уч турда: ўлчаш қайта ўзгартиргичлари (сенсорлар, датчиклар), бажарувчи қайта ўзгартиргичлар (кўп ҳолларда бажарувчи механизмлар шаклида) ва юқорироқ даражадаги бошқарув тизимлари билан ўзаро алоқани таъминлайдиган киритиш-чиқариш қурилмалари.

Масалан, автомобиль двигатели БО сифатида ёнилғи узатиш, ўт олдириш, совутиш, мойлаш каби айрим тизим қисмларидан таркиб топган тизимдан иборат. Барча тизимлар бир-бирига боғлиқ ва ишлаш жараёнида бир бутун ликни ташкил этади.

Двигателни бошқаришни автомобини бошқаришдан ажратиб кўриб бўлмайди. Двигател ишлашининг тезлик ва юкланиш режимлари турли эксплуатация шароитидаги автомобил ҳаракатининг тезлик режимлари (тезланиш ва секинлашиш, нисбатан доимий тезлик билан ҳаракатланиш, тўхташ)га боғлиқ.

Ҳайдовчи дроссель заслонкасига таъсир қилиб, двигателнинг тезлик ва юкланиш режимини ўзгартиради. Двигателнинг чиқиш тавсифлари одатда автоматик равишда бошқариладин ёқилғи-ҳаво аралашмаси таркиби ва ўт олдиришни илгарилаш бурчагига боғлиқ. 1.4 расмда автоматик бошқарув объекти сифатида двигателнинг схемаси кўрсатилган.