Asl birikтiruvchi тo’qima

Endoteliy hujayralari

Endoteliy hujayralari yurak, qon tomir sis-temasining hamma tarkibiy qismlarini va limfa tomirlarini ichki tarafdan qoplab turadi. Bu hujayralar uzluksiz qavat hosil qilib, limfatik tomirlardan boshqa qismida bazal plastinkada joylashadi.

Endoteliy hujayralari yassi hujayralar bo’lib, kumush bidan impregnatsiya qilinganda hujayra chega-ralari aniq ko’rinadi. Qo’shni hujayralar orasidagi kontaktlar turg’un bo’lmay, patologik holatlarda va ba’zi fiziologik o’zgarishlarda yo’qolishi va qayta tiklanishi mumkin.

Elektron mikroskopda hujayra ostidagi bazal plastinka aniq ko’rinadi. Hujayraning yadro saqlovchi qismlari kengroq (3-6 mkm), chetki qismlari ancha yupqa bo’ladi (qalinligi 20-80 nm va ba’zan 1-2 mkm gacha boradi).

Endoteliy hujayralari joylashgan bazal plastinka fibrillyar tolalaridan va ko’p miqdorda mukopo-lisaxaridlar saqlovchi amorf moddadan iborat bo’lib, uning holati kapillyarlar o’tkazuvchanligini belgi-laydi. Endoteliy hujayralari biriktiruvchi to’qima-ning kollagen tolalariga nozik ipchalar-filamentlar orqali birikadi.

Хulosa qilganda, endoteliy hujayralari mezenxi-madan taraqqiy etib, qon va to’qimalar orasidagi moddalar almashinuvida muhim o’rin tutadi. Bu pro-sessda endoteliy hujayralaridagi yupqalashgan qism-lardagi fenestralar, hujayralar orasidagi yoriqlar va sitoplazmadagi pinotsitoz pufakchalar katta ahamiyatga ega.