Arxeologiya va etnologiya fanidan savollarga javoblar. Tosh davri xususiyatlari

Oltintepa — jez davriga oid shahar harobasi (mil. av. 3—2 ming yillik). Turkmaniston jan.dagi Meana qishlogʻi yaqinida joylashgan. 1929 yil A. A. Semenov topgan. 1930-yillarda A. A. Marushenko, 1949 yildan M. Ye. Massoy boshchiligidagi ekspeditsiya tekshirgan. O. shim.-sharkdan jan.-gʻarbga choʻzilgan boʻlib, bal. 20 m ga yetadi. O. qad. dehqonchilik madaniyatiga oid yodgorlikdir. O.ning maydoni 60 ga dan ortiq. O.ning atrofi kalinligi 2 m gʻisht devor bilan oʻralgan boʻlib, ichida aholi yashaydigan massivlar, kulolchilik mahallasi boʻlgan. Keng va uzun yoʻllar, bir necha xumdonlar, mahobatli uy qoldiklari, diniy inshootlar, zikkurat, mozorlar topilgan. Bu topilmalar qad. Oʻrta Osiyoda dehqonchilik bilan shugʻullanuvchi oʻtroq qabilalar ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotini oʻrganishda muhim ahamiyatga ega .
27. Quyi Zarafshon bronza davri yodgorliklari.
Zamonbobo madaniyati Zarafshon daryosining quyi havzasida
topilgan chorvachilik va motiga dehqonchiligi bilan shug‘ullangan qabilalarning yodgorligi hisoblanadi. U Buxoro viloyati Qorako‘1 tumanining cho‘l zonasidagi Zamonbobo ko‘li bo‘yida joylashgan. Zamonbobo madaniyatiga oid qabristonni* 1950 yilda Ya.G‘.G‘ulomov topdi. Qabristonda 1951-1960 yillarda olib borilgan arxeologiktadqiqotlar natijasida bronza davriga oid 40dan ortiq qabr ochilgan.Mozorlar tuzilishi jihatidan ayvonli laxat (podboy) shaklida boMgan.
Zamonbobo qabristonidan yaproqsimon shaklda ishlangan toshpaykonlar, osti yassi va tuxumsimon boMgan sopol idishlar, bronzadanishlangan kurakchalar, halqasimon bilakuzuklar, qimmatbaho toshlardanyasalgan juda ko‘p munchoqlar, jez oyna, igna, bigiz, terrakotahaykalcha, namozgoh madaniyatiga tegishli sopol parchalari va boshqanarsalar topilgan.1961 yili A.Asqarov Zamonbobo qabristonidan uncha uzoq boMmagan joydan, Zarafshonning qadimgi o‘zani Gurdush-Gujayli sohilidan shu madaniyatga tegishli qishloq qoldiqlarini topdi. U erda olib borilgan arxeologik tadqiqotlar natijasida zamonboboliklaming xo‘jaligi va turmushiga doir yangi materiallar to'plandi. U erdan ertoMa tipidagi kulba harobasi, bir nechta engil chayla oM'ni, ikki yarusli xumdon harobasi va devor qoldiqlari topib o‘rganildi. ErtoMa maydoni 200 kv.m boMib, uning maydonida qator o ‘choqlar, kulba karkasining ustun chuqurchalari saqlangan.
28. Tojikiston mezolit davri yodgorliklari.