Қадими Шарқ ва Ғарб фалсафаси вужудга

82
Томмазо Кампанелла фалсафаси 
«Куёш шахри» асарида ўз аксини топган.
Мехнат укиш билан бир вактда килиниди;
Хусусий мулк булмайди;
Мехнат натижалари бутун жамият тасаруфига утади ва кейин улар уртасида 
тенг таксимланади; 
Ишлаб чикаришда хамма фукаролар катнашиши шарт;
Солярийларни турмуши тонг отишидан бошлаб кун ботгунча кадар 
тартибга солинган.
Солярийлар хамма ишни биргаликда килишади: ишга биргаликда боришади, 
бирга мехнат килишади, бирга озикланишади, бирга дам олишади, 
бирга кушиклар айтишади
Катта эътибор боланинг тарбиясига берилади. Тугилган чаколок ота-онасидан 
олиб куйилади ва махсус мактабларда таълим олади. Мактабда бола, илмларни 
урганади, биргаликда турмуш куришга ургатилади ва Куёш шахри коидаларини
урганади.
Куёш шахри бошчилигида умрбодд хукмдор (солярийлар томонидан танланган)
– Метафизик туради. У уз даврининг илмлари ва касбларини яхши билади.

---

83
Ўрта асрлар Шарқ фалсафасининг ўзига хос хусусиятлари
Барча одамларни маърифатли 
қилишга интилиш,
бу йўлда ўтмиш меросидан,
ва қўшни мамлакатларнинг фан,
маданият ютуқларидан фойдаланиш,
табиий-фалсафий ва ижтимоий 
фанларни ривожлантириш 
Табиатни ўрганиш, 
табиий-илмий билимларни, 
оқилоналикка таяниб ривожлантириш, 
ақлнинг кучига ишониш, асосий 
эътиборни ҳақиқатни билишга
қаратиш, ҳақиқатни инсон билимининг
негизи деб билиш;
Инсонга хос табиий, бадиий, 
маънавий фазилатларини юксалтириш, 
инсонпарварликни улуғлаш, 
баркамол авлодни тарбиялашда
олий маънавий қонунларга риоя қилиш.
Универсализм – борлиқ ва ижтимоий
ҳаётнинг барча муаммоларига
қизиқиш бу давр маданиятининг 
муҳим жиҳатларидир

---