Abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar fakulteti

Mehnat qobiliyatini qayta tiklashning vazifa bajarishiga ko’ra quyidagilarga ajratish mumkin;
I-ish vaqti davomidagi tanaffus.
II-ish vaqtidan so’ng, xar kuni (parklar, teatr)
III-ish haftasi oxirida, har haftada (shahar atrofi, dala hovli, zoopark va boshqalar)
IV-yillik ta’til davri (kurort shaharlar, sanatoriyalar, dam olish uylari v.b.)
Yuqoridagi rekreatsiya shakllarining barchasida davriy mehnat qobiliyatini qayta tiklash bosh masala hisoblanadi. Ba’zan rekreatsion faoliyatning qisqarishiga nafaqat, transportning kechikishi, magazin yoki xizmat ko’rsatuvchi tarmoqlar faoliyatining sustligi balki, huquqlardagi etnik, adovatlar, siyosiy barqarorlik kabi omillar sezilarli ta’sir ko’rsatadi.
Masalan, 70-80 yillarda Kavkaz, Qrim, Karpat, Boltiq bo’yi, Ural, Janubiy Sibir va Uzoq Sharq, Chexiya, Slovakiya, Bolgariya, Yugoslaviya mintaqalarida rekreatsion faoliyat yuksak darajada rivojlangan edi. 1986 yildagi Chernobil halokati 90 yillardagi milliy to’qnashuvlar natijasida shakllangan tizim butunlay izdan chiqdi. Bu nafaqat, Sobiq Ittifoq tarkibidagi mamlakatlar bilan, butun Yevrosiyo materigida joylashgan mamlakatlarning ijtimoiy-iqtisodiy turmush tarziga o’zining salbiy ta’sirini ko’rsatdi.
Biroq, o’sha davrda o’zining rekreatsion shart-sharoitlarini to’la namoyon qilish imkoni bo’lmagan ba’zi davlatlarda rekreatsion faoliyatning rivojlanishiga asos solinishiga sabab bo’ldi. Jumladan, mustaqillik yillarida O’zbekistonda yuzlab muqaddas ziyoratgohlar qayta ta’mirlandi va dunyo yuzini ko’rdi. O’rta asrlar madaniyati, ilm-fani, ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy hayotidan guvohlik beruvchi bu manzilgohlar xaqida shu hududda bir umr yashab kelayotgan kishilar ham ma’lumotga ega emas edi.
Bugungi kunda dunyo bo’ylab rekreatsion faoliyatning rivojlanishiga hududlardagi mintaqaviy barqarorlik, milliy, diniy adovatlar, siyosiy to’qnashuvlar, terorizm, ekstremizm; kabi holatlarning avj olganligi o’z ta’sirini ko’rsatmoqda.
Yuqoridagi yondashuvlar bilan birga rekreatsion faoliyatdagi ekologik rekreatsiya ahamiyatini ham hisobga olish lozim. Ekologik rekreatsiya tijorat rekreatsiyasidan farqli ravishda kishilarning jonli, ruhiy quvvatini qayta tiklashda muhim ahamiyat kasb etadi.