A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti maktabgacha ta‘lim fakulteti pedagogika-psixologiya kafedrasi

6-MAVZU: TA‘LIM JARAYONI MOHIYATI. TA‘LIM QONUNIYATLARI
VA TAMOYILLARI.
REJA:

23. 
    Ta‘lim jarayonining mazmun-mohiyati.
    

23. 
    Ta‘lim jarayoni- yagona dinamik tizim sifatida.
    

23. 
    Ta‘lim borliqni bilishning o‘ziga xos shakli sifatida.
    

23. 
    Ta‘lim qonuniyatlari va tamoyillari.
    

Mavzu bo‘yicha tayanch so‘zlar:

Ko‘rgazmalilik, ilmiylik, onglilik, faollik, tarbiyalovchilik, nazariy va amaliyot uyg‘unlik, shaxsiy xususiyatlarni hisobga olish, izchillik, insonparvarlik,

ADABIYOTLAR:

23. 
    Karimov I.A. ―Barkamol avlod–O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori‖. T. 1998.
    

23. 
    O‘zbekiston Respublikasining ‗Ta‘lim to‘g‘risida‖gi Qonuni. T. 1998.
    
24. 
    G‘oziyev E. Psixologiya. O‘quv qo‘llanma. T. 1994.
    
25. 
    Pedagogika. Qo‘llanma. T. 1996.
    

23. 
    Pedagogika. Kurs lekstii. M. 1984.
    

23. 
    Ta‘lim qoidalari o‘qituvchining faoliyatini va o‘quvchilar tomonidan ilmiy bilimlarning o‘zlashtirilish, tegishli ko‘nikma va malakalar hosil qilishning va malakalar hosil qilishning asosiy qonun va yo‘l-yo‘riqlarini o‘z ichiga oladi.
    

Ta‘lim qoidalari deb – umuminsoniy tarbiyaning maqsad va vazifalarini amalga oshirishga qaratilgan o‘qish o‘qitish jarayonlarining yo‘nalishi, o‘quvchilar tomonidan ilmiy bilimlarning o‘zlashtirilishi, bilim va malakalar hosil qilishning asosiy qonun va qoidalarining yig‘indisiga aytiladi.

O‘qitish qonuniyatlari talablarini albatta e‘tiborga olinishi zarur, chunki qonuniyat–bu barqaror, zaruriy u yoki bu hodisalar va jarayonlar o‘rtasidagi mutanosiblik va muhim aloqa.

Ijtimoiy ehtiyojlar va sharoitlar o‘quv jarayonining xarakterini, uning vazifalarini, mazmuni shakllari usullari va vositalarini qonuniy ravishda aniqlayu beradi. Demak, ta‘lim berish-tarbiyalash va o‘quvchilarning umumiy rivojlanishlarini bir butunlikda amalga oshirish zarur.

O‘qitish qonuniyatlari o‘qitish qoidalarini ilmiy asosda o‘zaro bog‘lanishda qo‘llash ko‘nikma va malakalarni chuqur, puxta ongli va ta‘sirli o‘zlashtirilishini ta‘minlaydi.

Ta‘limning mazmuni hayot hozirgi zamon fani bilan bog‘langan bo‘lganligi uchun ham vuzifalarda mamlakatning iqtisodiy rivojlanishning jadallashtirish

muammolari, ishlab chiqarishni mexanizastiyalash, avtomatlashtirish, kompyuterlash kabilar asosida intinsivlash o‘z aksini topishi kerak.

Har bir o‘qituvchi shuni angla еtishi zarurki, o‘quv jarayonini samarali qurish–bu ishda o‘zini oqlagan pedagogik qonuniyatlar, qoidalar, didaktik qoidalarni hozirgi zamon sharoitidagi yangi masalalarni hal qilishda ijodiy foydalangan holda uchun butunlay va o‘zaro aloqada foydalanish demakdir.

O‘qitish qoidalarini yaxshi bilish o‘qitishning zarur usullarini tanlashga yordam beradi.

Hozirgi kunda olimlarimiz ta‘lim qoidalarini quyidagicha guruxlashtirilgan:

23. 
    Ta‘limning ilmiy bo‘lim qoidasi.
    
24. 
    Ta‘limda nazariyaning amaliyot bilan bog‘liq bo‘lish qoidasi.
    
25. 
    Ta‘limda onglilik, faollik va mustaqil qoidasi.
    
26. 
    Ta‘limning tarbiyalovchilik xarakteri.
    
27. 
    Ta‘limda ko‘rsatmalilik qoidasi.
    

23. 
    Ta‘limda ilmiy bilim va ko‘nikma malakalarni ilmiy bilim va ko‘nikma malakalarni puxta mustahkam o‘zlashtirish qoidasi.
    

23. 
    Ta‘lim jarayonini va tizimini ................... va insonparvarlashtirish qoidasi.
    

23. 
    Ta‘lim jarayonida har qaysi o‘quvchiga xos xususiyatlarni hisobga olish qoidasi.