7-mavzu: Ijtimoiy munosabatlar va huquq Reja: ljtimoiy munasabat tushunchasi

Huquqbuzarlik, uning belgilari va turlari. Huquqbuzarlik – jamiyat uchun xavfli bo`lgan qilmish (harakat yoki harakatsizlik). Bunday qilmish qonun bilan muhofaza qilinadigan ijtimoiy munosabatlarga zarar etkazishi yoki zarar etkazish xavfini tug`dirishi mumkin. Huquqbuzarlikning asosiy belgilari:

1) Ijtimoiy xavflilik-huquqbuzarlik jamiyatning qadriyatlariga tajovuz qiladi, xususiy va ijtimoiy manfaatlarni poymol etadi, jamiyat hayotining maromiga salbiy ta`sir ko`rsatadi.

2) Huquqqa zidlik-huquqbuzar qonunda yoki huquq normasida belgilab qo`yilgan taqiqni buzadi.

3) Ayblik-huquq normasini yuridik javobgarlikni zimmasiga olishga qodir bo`lgan shaxs buzadi va shaxs bu harakatni qasddan yoki ehtiyotsizlik oqibatida sodir etadi.

4) Jazolanish-ma`lum huquqbuzarlik uchun uni sodir etgan shaxsning vakolatli davlat organi tomonidan javobgarlikka tortilishi.

Huqubuzarlik turlari:

1) Fuqarolik-huquqiy (majburiyatni bajarmaslik, moddiy zarar yetkazish);

2) Ma`muriy (mayda bezorlik) ;

3) Intizomiy (ishga kelmaslik, kech qolish);

4) Jinoiy (odam o`ldirish, o`g`irlik).

1^Xolbekov A.,Idirov U. Sotsiologiya (izohli lug‘at-ma’lumotnoma).-T:Abu Ali ibn Sino nomidagi tibbiyot nashriyoti, 1999-yil-113-b.

2^ O‘zbekiston Milliy ensiklopediyasi.T.5.-T.: “O‘zbekiston milliy ensiklopedyasi” Davlat ilmiy nashryoti, 2003.-26-b.

3^ Falsafa: qomusiy lig‘at.-T.:Sharq,2004.-203-204-b.

41.Falsafa: qomusiy lig‘at.-T.: Sharq, 2004-203-204-b.

5^ Karimov I.A.Yuksak ma’naviyat-yengilmas kuch.-T.:Ma’naviyat, 2008.-123-124-b.

6^ Ijtimoiy himoya: atamalar izohli lug‘at.-T.:Alisher Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasi. nashriyoti, 2007.-214-215-betlar.

7^ Дрюкгейм Э. Социальная структура обшество. –М. 1998., -С.-196.