7-ma’ruza: bipolyar tranzistorlarning ishlash prinsipi. Zonaviy diagrammalar. Baza, emitter va kollektor toklarini hisoblash. Emitter va kollektor o‘tishlarning effektivligi. Tok bo‘yicha kuchayish koeffitsienti

g–parametrlar sistemasi. g-parametrlar sistemasida bog‘liq bo‘lmagan (erkin) o‘zgaruvchilar sifatida tranzistorning kirish U₁ va chiqish U₂ kuchlanishlari olinadi. Bu holda (3.33) ifodaga asosan kirish va chiqish toklari quyidagicha yozilishi mumkin:

i₁ q g₁₁u₁ + g₁₂u₂ (3.35)

i₂ q g₂₁u₁ + g₂₂u₂
bu yerda g_ijdi_idu_j bo‘lib,o‘tkazuvchanlik o‘lchamiga ega.


3.12-rasm. g–parametrlar sistemasi uchun tranzistorning ekvivalent sxemasi

g₁₁i₁u₁-(du₂0 bo‘lganda)-chiqishdagi o‘zgaruvchan signal bo‘yicha qisqa tutashuv sharti bajarilganda, o‘zgaruvchan signalda o‘lchangan tranzistorning kirish o‘tkazuvchanligi.

g₁₂i₁u₂(du₁0 bo‘lganda)-o‘zgaruvchan signal bo‘yicha kirishda qisqa tutashuv sharoitida, qayta bog‘lanish o‘tkazuvchanligi.

r_ij 1g_ij , chunki parametrlarni o‘lchash turli sharoitlarda amalga oshiriladi: r–parametrlar tok mavjud bo‘lmagan holda o‘lchanadi, g-parametrlar esa tranzistorning kirishi va chiqishida o‘zgaruvchan signal bo‘yicha qisqa tutashuv sharoitida o‘lchanadi. g-parametrlar sistemasining kamchiliklaridan biri tranzistorning kirishida o‘zgaruvchan signal bo‘yicha qisqa tutashuv sharoitini amalga oshirishdir. Bu hol bipolyar (ikki qutbli) tranzistorning kirish qarshiligining juda kichikligi bilan tushuntiriladi. h-parametrlar sistemasi bu kamchiliklardan xoli sistemadir.