7- mavzu Elektr zanjirlarning kontur toklar va tugun potentsiallar usullaridagi tahlili. Kontur toklar usulida hisoblash

Misol ta`riqasida 3.3.1 b-rasmdagi zanjirni ko‘ramiz; uning o‘ng shoxobchasida tok manbasi mavjud. Zanjir sxemasida ko‘rsatilgan ikki konturning tenglamalarini tuzish yetarlidir. Ularni tuzishda J_a toki qarshilikda hosil qilgan kuchlanish lar pasayuvini kiritish zarur:

r₁₁I₁+r₁₂I₂+r_1aJ_a= E₁= E_b

r₂₁I₁ + r₂₂I₂ + r_2aJ_a= E₂=0 (3.3.10)

Agar J_a toki k shoxobcha orqali oqib o‘tadi, deb faraz qilsak, u holda = 0, chunki J_a toki birinchi konturning birorta shoxobchasi orqali o‘tmaydi, lekin = , chunki J_a ikkinchi konturning k shoxobchasi orqali o‘tib, yo‘nalishi ikkinchi kontur toki yo‘nalishi bilan mos bo‘ladi. Shunga e’tiborni qaratish muhimki, J_a toki uchun boshqa yo‘l masalan, c va r shoxobchalari orqali oqib o‘tishini ham tahmin qilish mumkin edi. Bu holatda (3.3.10) ifodada quyidagicha o‘zgartirish kiritiladi:

r_1a = r_p va r_2a = - r_c - r_p. (3.3.11)

Demak, kontur toklar qiymatlari har xil bo‘ladi, shoxobchalarning toklari esa (konturlarni ixtiyoriy tanlashga bog‘liq bo‘lmaydi) kontur toklari orqali har hil ifodalangan bo‘ladilar. Masalan, birinchi vaziyatda:

I_p = I₁ - I₂ (3.3.12)

bo‘lsa, ikkinchi holatda:

I_p = I₁ - I₂ + J_a (3.3.13)

bo‘ladi. Albatta, bu ikki tenglamalarda kontur toklari qiymatlari har xil, I_p esa bir xil bo‘ladi.