4-nji tema. SÖZlem agzalary, SÖzlemiň baş agzalary meyilnam a: Sözlemiň baş agzalary barada maglumat Eýe Habar. Sada we goşma habar



Download 107 Kb.
bet11/14
Sana14.07.2022
Hajmi107 Kb.
#800769
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
4 tema

Eje, görsene bulary!

  1. Sözlemiň habary isleg formasyndaky işliklerden bolup

biler.Meselem:
Sen kyýamatda etjek kömegiňi şu dünýäde edäý.
Dünýäde süreli köňül hoşuny.
3) Arzuw formasyndaky işliklerden hem sözlemiň habary bolup biler. Meslem:
Şu mahal onuň ogly bilen aýalyndan bir habarjyk eşidi-läýsedi.
4) Sözlemiň habary nämälim formadaky işliklerden hem bolup biler.
a) Işligiň infinitiw formasy şol durşuna sözlemiň habary bolanda, eýe tarapyndan ýüze çykarylýan hereketiň adyny görkezýär.
Meselem:
Studentleriň wezipesi – oňat okamak.
Şu hili ýagdaýda infinitifden soň “-dyr, -dir” hem getirilýär. Şeýle bolanda, onuň habarlyk funktsiýasy berkleşýär.
B) Habar bolup gelen infinitiwden soň “-çy, -çi. –myş, -miş, -dy. -di” affiksleri gelip bilerler. Şeýle bolanda, bu formalardan emele gelen habar hyýallanmak, ökünmek, ýaňsa almak ýaly emotsional öwüşginlikleride aňladýar.
M. Meniň wezipäm şu jaýy saklamakmyş.
5) Işligiň şert formasyndan soň belli bir ýöňkemede gelýän “-ka, -kä” getirilmek bilen hem sözlemiň habary emele gelýär. Bu hili habar many taýyndan özünden aňlanýan hereketiň ýüze çykyp ýa çykmazly-gy hakynda geňeş soramak, ikirjiňlemek ýaly ýokundylary bildirýär. M. Men nähili göreldi bolsamkam?
Şu gün hat ýazsammykam we ş.m.
6) Işligiň hökmanlyk formasy şol durşuna-da, käbir affiksler bilen-de gelip, sözlemiň habary bolup biler.
a) Sözlemiň habary şol durşuna gelen işligiň hökmanlyk forma-syndan bolanda, ol habar geljekde ýüze çykmagy zerur bolan ynançly hereketi aňladýar.M. Atyş pozitsiýasyny çalşyrmaly.
Säher turup görmeli.
B) Gümansyratmak, ökünmek, çak etmek… ýaly ýokundylary aňlatmak gerek bolanda, işligiň hökmanlyk formasyndan bolan habaryň soňuna “-dyr, -dir, -dy, -di, -myş, -miş” affiksleri goşulyp biler. M. Ýatany gozgamalydy, ýöretmelidi.

Download 107 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish