4-bob. Umumiy montaj ishlarida ishlatiladigan yuk ko‘tarish mashinalari

4.25-rasm. Yuk ko‘tarish qobiliyati 120 t bo‘lgan avtomobil tipidagi maxsus shassidagi strelali kran
1-shassi; 2-teleskopik strela; 3-strelani ko‘tarish silindri; 4- burilish qismi; 5-chig‘ir; 6 – chiqarma tayanch.
Maxsus shassiga o‘rnatilgan kranlarning (4.25-rasm) alohida xususiyati shundan iboratki, ularda ikkita kuch qurilmasi bo‘lib, bittasi shassi 1 ga, ikkinchisi esa kran­ning burilish qismi 4 ga o‘rnatilgan. SHassiga o‘rnatil­gan kuch qurilmasi kranni yurgizadi va chiqarma tayanchlar 6 ni boshqaruvchi gidravlik nasos uchun yuritma bo‘lib hisoblanadi. Burilish qismidagi kuch qurilmasi kran mexanizmlari ishini ta’minlaydi. U dizel dvigatel, gidrotarqatgich orqali bosh va yordamchi ko‘taruvchi chig‘irlar 5 ning gidravlik motorlarini ta’minlovchi gidronasos va kranni aylantirish mexanizmidan iborat. Bulardan tashqari gidronasos strelani ko‘tarish silindri 3 va teleskopik strela 2 seksiyalarini siljituvchi gidrosilindrlarini ham harakatga keltiradi.
Gusenisali kranlar. Gusenisali kranlarning harakatchanligi va og‘ir yuk ko‘tarish qobiliyati yirik konstruksiya va texnologik jihozlarni montaj qilishda foydalanish imkonini yaratadi. 4.26-rasmda turli ishchi qurilmalari bilan guseni­sali montaj kranining konstruktiv sxemasi keltirilgan. U tayanch-burilish qurilmasi orqali yurish qismiga tayanuvchi burilish platformasidan iborat.

4.26-rasm. Yuk ko‘tarish qobiliyati 160 t bo‘lgan gusenisali kran
a - asosiy strela; b - uzaytirilgan strela; v - minora-strela jihozi; g – yu kko‘taruvchanlik grafiklari. 1 - asosiy strela bilan; 2 - minora-strela jihozi bilan.
Burilish platformasiga ishchi jihozlar, kuch qurilma­lari, strela va yuk chig‘irlari, aylantirish va boshqarish mexanizmlari o‘rnatiladi. Gusenisali kranlarda mexanik va elektrik yuritmalar qo‘llaniladi. Yuk ko‘tarish kobiliyati 25 tonnadan ortiq bo‘lgan og‘ir kranlarda dvigatel-generator-dvigatel (DGD)tizimidan foydalaniladi. Gusenisali kranlarni bir joydan ikkinchisiga ko‘chirish maxsus trans­port mashinalari yordamida amalga oshiriladi.