2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Sistematikasi. 
Yeryong„oq bir yillik o„simlik, 
Fabaceae
dukkakdoshlar 
oilasiga, 
Arachis hypogaeae L
. avlodi va turiga kiradi.
Yeryong„oq
 
(Arachis hypogaea
 
L.) 
Fabaceae
oilasiga mansub bo„lib, bu oila 
o„z navbatida yetmishdan ortiq turlarni o„z ichiga oladi. Shundan faqat bitta turi 
Arachis hypogaea L.
madaniylashtirilgan bo„lib, xalq xo„jaligida keng 
foydalaniladi. Madaniy yeryong„oqning ikkita (
Hypogaea
va 
Fastirgiata
kenja 
turlari bo„lib, ular o„z navbatida 
Hypogaea 
(
hypogaea hirsuta
)
, fastirgiata 
(
fastirgiata, vulgaris, peruviana, aequatoriana
) botanik nav guruhlariga bo„linadi.
Har bir botanik nav guruhlariga mansub o„simliklar o„ziga xos morfologik 
hususiyatlarga ega bo„lib, bir-biridan o„suv davri, poyasining rangi, yon 
shoxlarining soni, urug„ rangi, hajmi, o„lchami, gullarining poyada joylashish o„rni 
va boshqa belgilarining tuzilishi bilan farq qiladi.
Yeryong„oqning asosiy morfologik belgilaridan biri bu-poyasining 
tuzilishidir. Yeryong„oqning poyasi tik o„suvchi, yarim tik o„suvchi va yer 
bag„irlab o„suvchi xillari mavjud bo„lib, Respublikamiz tuproq-iqlim sharoitida 
asosan poyasi tik o„suvchi va yarim tik o„suvchi guruhga mansub navlar 
yetishtiriladi. 
Biologiyasi.
 
Yeryong„oq issiqsevar, namsevar, yorug„sevar va qisqa kun 
o„simligidir. Yeryong„oq issiqsevar o„simlik hisoblanadi. Dala sharoitida 
yeryong„oq urug„lari 15-16 da 13-15 kunda, 19-20 da 10-11 kunda, 25-26 da esa 
6-8 kunda unib chiqadi. Maysalar o„nib chiqqandan keyingi 25-27 kunlari havo 
harorati o„rtacha 25-30 bo„lganda gullash jarayoni jadallashadi. O„sish davri 
tezpishar navlarda vegetatsiya davri 120-125 kun, o„rtapishar navlarda 125-130 
kun, kechpishar navlarda 140 kundan ortiq. 

---

346 
Yeryong„oq unumdor, g„ovakli, yaxshi ishlov berilgan va begona o„tlar 
bosmaydigan yerda mo„l hosil beradi. Og„ir sho„rhok va botqoq tuproqlar 
yeryong„oq uchun yaroqsizdir.
36