1895 йил Брюсселда I халқаро библиографик конференция бўлиб ўтади. Бу конференцияда "Универсал библиографик репертуари"ни адабиёт

ҳужжатларни системалаштиришда, бу ҳужжатлар фойдаланувчиларга 
тушунарли бўлиш учун, индекслар алифбо кенгайтмалари қўлланилиб, 
қисқа оғзаки этикеткалар уларга қўшилиб келади. 

Бу усул кичик маъмурий-ҳудудий бирликлар белгилашдаги географик 
аниқлагичларда, алоҳида муаллиф ижоди кўрсатиш учун адабиётшуносликда 
ва бошқа ҳолларда, кенг қўлланилади: 
821.512.133 
Ўзбек бадиий адабиёти 
821.512.133Навоий Алишер Навоий асарлари 
821.512.133
Қодиров А.Р Анвар Расулович Қодиров асарлари 
821.512.133
Қодиров Ш.У. Шухрат Убайдуллаевич Қодиров асарлари 
Эътибор билан қараш керакки, УЎК индексининг рақамли қисми ва 
алифболи кенгайтмасида интервал йўқ! Мавжуд очиқ жой индекснинг 
якунини англатади. 
 
 
ИНДЕКСЛАШ ҚОИДАЛАРИ 
УЎКни амалда қўллашда индекслашнинг муайян қонун қоидалари 
юзага келди, тавсия сифатида умумлаштирилган қоидалар қуйидагилар.
Биринчи қоида. Тенглиги 
Универсал ўнли классификацияси - соҳа йиғиндиси, хусусий,
махаллий схемалар эмас, балки ягона интегратциялашган система 
ҳисобланади. Барча инсон билим ва амалий ютуқлари ўзаро боғлиқ 
тушунчалар бир ҳамжамият сифатида, ягона тамоилда бўлимларга бўлиниб, 
бўлимлар ва қуйи бўлимлар, умумилмий тушунчалар ва амалий 
эҳтиёжларнинг айрим тушунчаларини мантиқ асосида қаралади. 
Бундан қуйидаги қоидалар келиб чиқади: 
Профил учун «яқинлиги» ёки «узоқлиги»дан қатъий назар 
индексловчи фаолиятида, барча УЎК бўлимлари ва билим соҳалари 
муайян барча иловалари билан тенг фойдаланиш керак. 
Иккинчи қоида. Маҳаллийлаштириш хилма-хиллиги 
УЎК 
жадвалларида 
соҳаларга 
бўлиш 
тамойилига 
асосан 
маҳаллийлаштириш хилма-хиллиги кузатилади, яъни бир объектнинг турли 
бўлимларда қайта такрорланиши ушбу объект қайси нуқтаи назардан 
кўрилаётганига қараб. Масалан, 
«мис» 
ноорганик кимё, минералогия, 

---

22 
фойдали қазилмалар кони геологияси, кончилик иши, металлургия ва бошқа 
бўлимларда учрайди. Бу бўлимларда 
«мис» 
конларни қазиб олиш ва қайта 
ишлаш бўйича, бир кимёвий элемент сифатида, бир минерал сифатида 
қаралиб мос равишда келади. 
Маҳаллийлаштириш хилма-хиллиги қоидаси қуйидагича: