13-maьruza. Boshqarilmaydigan to‘g‘rilagichlar. Reja


YArim o‘tkazgichli ventillar va ularning parametrlari



Download 53,18 Kb.
bet2/4
Sana03.07.2022
Hajmi53,18 Kb.
#735027
1   2   3   4
Bog'liq
13-maьruza. Boshqarilmaydigan to‘g‘rilagichlar.

YArim o‘tkazgichli ventillar va ularning parametrlari.
O‘zgaruvchan tokni o‘zgarmas tokka o‘zgartirish nochizikli element ventilь yordamida amalga oshiriladi. Ventilь bir tomonlama o‘tkazishga, ya’ni bir yo‘nalishdagi tokka katta o‘tkazuvchanlikka (kichik karshilikka) va boshka yo‘nalishdagi tokka kichik o‘tkazuvchanlikka (katta qarshilikka) ega bo‘ladi. Ventilь kichik qarshilikka ega bo‘lgan yo‘nalish tug‘ri yo‘nalish deyiladi va I1yF ,UTyf kattaliklar bilan xarakterlanadi. Ventilь katta karshilikka ega bo‘lgan yunalish esa teskari yunalish deyiladi va RTec ,ITec ,UTec kattaliklar bilan xarakterlanadi.
Anoddan katodga yunalishdagi kuchlanish to‘g‘ri, katoddan anodga yunalishdagi kuchlanish esa teskari kuchlanish deyiladi. Real va ideal ventillarga ajratiladi. Ventildan oqib o‘tadigan tok va ventilning asosiy elektr xususiyatlari uning volьt-amper tavsifi (VAX) I=f(U) orqali xarakterlanadi. Ventillar real va ideal ventillarga ajratiladi.
Ideal ventilda RTyF=0, mos ravishda UTyF=0, 1 tok esa hech narsa bilan cheklanmaydi, ya’ni UTec kuchlanishning har kanday qiymatida 1tes=0 bo‘ladi.
Real ventilь qandaydir R^ qarshilikka ega bo‘ladi, shuning uchun talab qilinadigan to‘g‘ri tokni olish uchun ventilga ma’lum qiymatdagi it ut kuchlanishni berish kerak bo‘ladi. Real ventilь teskari yunalishda RTec yuqori qarshilikka ega bo‘lganligi sababli kandaydir 1testeskari tokni o‘tkazadi (15.2 -rasm).

entillar boshqariladigan va boshqarilmaydigan bo‘lishi mumkin. Hozirgi vaqtda asosan yarim o‘tkazgichli ventillar - selenli, kremniyli boshqariladigan (tiristorlar) qo‘llaniladi.

5.2-rasm. YArim o‘tkazgichli diodning volьt-amper tavsiflari


Bir fazali bir taktli to‘g‘rilash sxemasi
Bir fazali bitta yarim davrli tug‘rilash sxemasi 15.3-rasmda keltirilgan. VD1 diod anodida musbat potensial bo‘lganida tok, VD1 diod, Rro yuklama orqali oqib o‘tib transformator ikkilamchi chulg‘amiga tutashadi. Agar U2=sinrot bo‘lsa, yuklamadagi tok yarim sinusoidal shaklda bo‘ladi, yuklamadagi kuchlanish shakli ham shunday shaklda bo‘ladi. Bu tug‘rilangan tok bitta davrda yuklamadan oqib o‘tadigan tug‘rilangan tokning o‘rtacha qiymati bo‘lgan o‘zgarmas tashkil etuvchiga ega bo‘ladi.



15.3-rasm. Bir fazali bir taktli tug‘rilash sxemasi va vakt diagrammalari
YOpiq ventilga qo‘yiladigan teskari kuchlanish transformator ikkilamchi chulg‘amiga qo‘yiladigan kuchlanishga praporsional buladi: UTec = Um = Щ) = 3,14U0 = U2V2 ya’ni, to‘g‘rilangan kuchlanishda l martaga katta bo‘ladi. To‘g‘rilangan kuchlanish va tok pulьsatsiyasining chastotasi fryF=frap bo‘ladi (ya’ni m=1).
Ko‘priksimoi to‘g‘rilash sxemasi
Sxemada bitta yarim davr mobaynida to‘g‘rilangan tok VD1 diod, Rro yuklama, VD3 diod orqali transformatorning ikkilamchi chulg‘amiga oqib o‘tadi (15.4-rasm, bir fazali ko‘priksimon Grets sxemasi). Teskari qutbda tok VD2 diod, RroroKraMa, VD4 diod orqali transformatorning ikkilamchi chulg‘amiga oqib o‘tadi. YA’ni, tok yuklama va transformator ikkilamchi chulg‘ami orqali butun davr mobaynida oqib o‘tadi.

15.4-rasm. Ko‘priksimon to‘g‘rilash sxemasi va uning vakt diagrammalari

Xar bir yarim davrda ikkita diod ishlagani uchun xar bir ketma-ket ulangan diodlardan oqib o‘tadigan tokning ta’sir etuvchi kiymati Ivd=I2/2 buladi. Bu sxema uchun m=2, fTK=2fT bo‘ladi, diodlar ikkilamchi chulg‘amga parallel ulangani uchun yopik; diodlardagi teskari kuchlanish esa Tec=Um=V2U2 bo‘ladi.



Download 53,18 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish