1-tema. Elementar fizika páni boyinsha túsinik. Tuwrí sízíqlí ózgermeli qozǵalís. Jobası


Fizikalíq shamalar hám olardıń ólshem birligi



Download 173,59 Kb.
bet5/13
Sana01.02.2022
Hajmi173,59 Kb.
#424723
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
1 Кинематика 1

3. Fizikalíq shamalar hám olardıń ólshem birligi


1960 jıl oktyabrde fizikalíq shamalardıń Xalíqara Sisteması qabıl etildi. 1961 jıldıń 24-avgustinde «Sistema İnternacionalnaya» sózleriniń bas háripleri boyínsha Sİ tárizde belgilengen birlikler sisteması tastıyıqlandı. Sİ da jeti tiykarǵı birlik hám eki qosımsha birlik qabıl etilgen.

  • Tiykarǵı birlikler:

    • Uzınlíq, metr (m). Kripton-86 atomınıń 2r10 hám 5d5 qáddileri arasındaǵı ótiwge sáykes bolǵan nurlanıwdıń vakkumdaǵı tolqın uzınlıǵınan 1650763,73 márte úlken bolǵan uzınlíq 1 metr dep qabıl etilgen.

    • Massa, kilogramm (kg). Kilogrammnıń xalíqara prototipinıń massası 1 kilogram dep qabıl etilgen.

    • Waqıt, sekund (s). Ceziy-133 atomınıń tiykarǵı halatınıń eki júdá názik qáddileri arasındaǵı ótiwige sáykes bolǵan nurlanıw periodınan 9192631770 márte úlken waqıt 1 sekund dep qabıl etilgen.

    • Elektr togınıń kúshi, Amper (A). Vakkumda bir-birinen bir metr aralíqta jaylasqan eki parallel sheksiz uzın, biraq kesimi júdá kishi tuwrı ótkizgishlerden bir amper tok ótkende ótkizgishlerdiń hár bir metr uzınlıǵına 210– 7 N Amper kúshi tásir qıladı.

    • Termodinamikalíq temperatura, Kelvin (K). Suwdıń úshlik tochkasın xarakterlewshi termodinamikalíq temperaturanıń 1/273,15 úlesi 1 Kelvin dep qabıl etilgen.

    • Zat muǵdarı, Mol (Mol). Uglerod–12 nıń 0,012 kg massasındaǵı zattıń muǵdarı 1 mol dep qabıl etilgen.

    • Jaqtılíq kúshi, kandela (kd). 5401012 Gc jiyilikli monoxromatik nurlanıw shıǵarıp atırǵan derek jaqtılıǵınıń energetikalíq kúshi 1/683 Vt/Sr ǵa teń bolǵan baǵıttaǵı jaqtılíq kúshi 1 kandela dep qabıl etilgen.

  • qosımsha birlikler:

    • Tegis múyesh, radian (rad). Sheńberde uzınlıǵı radiusǵa teń bolǵan doǵanı ajratatuǵın eki radius arasındaǵı múyesh 1 radian dep qabıl etiledi.

    • Keńislikli múyesh, steradian (sr). Ushı sfera orayínda jaylasqan hám usı sfera betinen radius kvadratına teń madanlı betti ajratıwshı keńislikli múyesh 1 steradian dep qabıl etilgen.


Download 173,59 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish