1-tema. Elementar fizika páni boyinsha túsinik. Tuwrí sízíqlí ózgermeli qozǵalís. Jobası


Materiallíq tochka kinematikası: tezlik, tezleniw, jol



Download 173,59 Kb.
bet8/13
Sana01.02.2022
Hajmi173,59 Kb.
#424723
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
1 Кинематика 1

6. Materiallíq tochka kinematikası: tezlik, tezleniw, jol


Qozǵalıstaǵı materiallíq tochkanıń qaldırǵan izi traektoriya dep ataladı. Eger traektoriya tuwrı sızıqtan ibarat bolsa, qozǵalıs tuwrı sızıqlı, traektoriya iymek sızıqtan ibarat bolsa, qozǵalıs iymek sızıqlı dep ataladı.


Qálegen traektoriya boylap qozǵalıstaǵı materiallíq tochkanı baqlayı3. Baqlawdı materiallíq tochkanıń A tochkadaǵı halatınan baslaymız.
Bazı bir t waqıttan keyin materiallíq tochka B tochkaǵa jetip kelsin, ol S joldı ótedi (1-súwret).


1 –súwret

Materiallíq tochkanıń baslanǵısh (A) hám aqırǵı (B) halatların sıpatlawshı r hám r0 radius vektorlardıń ayırmasına teń vektorlíq shama
materiallíq tochkanıń orın awıstırıwı dep ataladı.
Materiallíq tochkanıń qozǵalısı dawamında qaldırǵan izi tuwrı sızıq bolıp, teńdey waqıtlar ishinde teńdey jollardı ótse, qozǵalıs tuwrı sızıqlı teń ólshewli qozǵalıs dep ataladı. Deneler teń waqıtlar aralíqlarında hár qıylı jollardı basıp ótiwleri mumkin.

Qozǵalıslar arasındaǵı bul parıqtı xarakterlew ushın tezlik túsinigi kiritiledi.


2-súwret

Waqıt birligi ishinde basıp ótilgen jol menen ańlatılatuǵın fizikalíq shamaǵa tezlik delinedi.
Eger dene t-t0 waqıt ishinde S-S0 joldı basıp ótse, (2-súwret) tezliktiń matematikalíq ańlatpası:



(1.1)
kóriniste boladı
Eger S0 = 0 hám t0 = 0 bolsa,
(1.2)
Materiallíq tochkanıń tezligi vektor shama bolıp, Sİ birlikler sistemasıda m/s (metr/sekund) da ólshenedi.
Qozǵalıstıń bir zamattaǵı tezligin xarakterlew ushın waqıttı sonday kishireytip baramız, nátiyjede ortasha tezlik bir zamattaǵı tezlikke jaqınlasıp baradı, yaǵnıy
(1.3)
(1.3)-teńlikten kórinip tur, tezliktiń san mánisi joldan waqıt boyínsha alınǵan birinshi tartipli tuwındı menen ańlatılar eken.
Dene qozǵalısınıń tezligi teń waqıt aralíqlarında birdey (v) muǵdarǵa ózgerip baratuǵın qozǵalısqa teń ózgermeli qozǵalıs delinedi. Bunday qozǵalıs teń tezleniwshi hám teń ásteleniwshi qozǵalıslarǵa bólinedi. Eger materiallíq tochka tezligi t - to waqıt dawamında V - Vo ge ózgerse, dene alǵan tezleniw: menen ańlatıladı. t0 = 0 hám Vo = 0 ushın materiallíq tochka tezleniwi
(1.4)
ge teń boladı hám m/s2 da ólshenedi. Materiallíq tochkanıń ıqtıyarıy waqıttaǵı tezligi
(1.5)
basıp ótilgen jol uzınlıǵı
(1.6)
formula menen anıqlanadı. Eger 6 teńlikte bolsa,
(1.7)
boladı. Jol menen tezlik arasındaǵı baylanıs:
(1.8)
yaki
(1.9)
formulalar menen ańlatıladı.


Download 173,59 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish