1. Tebranma harakat haqida tushuncha Garmonik tebranma harakat kinematikasi va dinamikasi



Download 35,78 Kb.
bet3/9
Sana03.02.2023
Hajmi35,78 Kb.
#907324
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
1. Tebranma harakat haqida tushuncha Garmonik tebranma harakat k-fayllar.org

Prujinali mayatnik
Garmonik tebranma harakat qiluvchi tizimlarga misol tariqasida turli ko‘rinishdagi mayatniklarni keltirish mumkin.
Prujinali mayatnik - yuqori tarafi qo‘zg‘almas etib qotirilgan spiralli prujinaning pastiga ilingan m - massali yukchadan iboratdir (5 - rasm).
5 - rasm. Prujinali mayatnik.
Prujinaning massasi yukchaning massasidan juda kichik deb hisoblanadi. Shuning uchun uning massasi hisobga olinmaydi.
Yukcha a holatda bo‘lganida, yukning og‘irligi bilan cho‘zilgan prujinaning elastiklik kuchi muvozanatda ekanligini e’tiborga olamiz
Agar spiralli prujinani cho‘zib, yukchani V nuqtaga siljitib qo‘yib yuborsak, u holatda yukcha yuqori va pastga qarab tebrana boshlaydi. Demak, t vaqtda, yukcha V nuqtada bo‘lganida yukchaga ta’sir etuvchi kuchni quyidagicha ifodalaymiz:
F = -ky, (1)
Bu yerda k- prujinaning elastiklik kuchi, u yukning siljishiga (u) ga proportsionaldir.
Prujinali mayatnikning oddiy garmonik harakatining davrini T desak, u 2 pining m ni k ga
nisbatidan olingan ildiziga ko'paytmasiga teng.
Agarda prujinali mayatnikning garmonik tebranishini hisobga olsak, (1) - ifodani (4) -ifoda bilan solishtirib quyidagi tenglikka ega bo‘lamiz:
F = ma = —mw • A • sin( wt + p) = —mw y = —ky
k = ma2 = m
4n‘
~T2
Prujinali mayatnikning tebranish davri
T = 2n
ga teng bo‘ladi.
(3)
(2)
Biz mg/L qiymat k yoki m ning k ga nisbati L ning g ga nisbatiga teng ekanligini keltirib
chiqardik.
Fizik mayatnik
Fizik mayatnik - bu og‘irlik markazi S nuqtadan o‘tgan, 0 o‘q markazi atrofida tebranadigan jismdan iboratdir (6 - rasm).
Bu yerda 0 - tebranish o‘qi markazi, S - tebranayotgan m - massali jismning og‘irlik
markazi, mg - jismning og‘irlik kuchi, £ - fizik mayatnikning yelkasi.
Agar mayatnik kichik pburchakka og‘dirilsa, mayatnikka qo‘yilgan kuch momenti
M = —mg£ • sin p « —mg£ • p, (i)
6 - rasm. Fizik mayatnik.
ga teng bo‘ladi. Aylanma harakatning asosiy qonunini
M = I
d 2y dt2
(1) - ifodaga tenglashtirasak, quyidagi ifodaga ega bo‘lamiz
,d V
dt2
mg£ • y
d 2w
^ +
mg£
I
P = 0,
(2)
(3)
Bundan fizik mayatnikning tsiklik chastotasi
W =
mg£
I
ga teng bo‘linishi ko‘rinib turibdi. Fizik mayatnikning tebranish davrini quyidagicha ifodalash mumkin:
T = 2n
I
mg£
(4)

Download 35,78 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish