1. Ratsional son cheksiz davriy o`nli kasr sifatida


-misol. ni ga algebraik shakilda bo‘ling. Yechish. 1) 3.Sonlarni yaxlitlash qoidalari



Download 154,17 Kb.
bet3/4
Sana23.04.2022
Hajmi154,17 Kb.
#576154
1   2   3   4
Bog'liq
matem nazariya 6semestr

4-misol. ni ga algebraik shakilda bo‘ling.
Yechish. 1)


3.Sonlarni yaxlitlash qoidalari. Yaxlitlash (matematikada) — biron bir ulushli sonni taqribiy yaxlit son bilan almashtirish. Ushbu qoida boʻyicha bajariladi: ulushli sonning oxirgi raqami qiymati 5 dan kichik (a < 5) boʻlsa, u tashlab yuboriladi; agar 5 dan katta yoki 5 ga teng (a >= 5) boʻlsa, chapdan oʻngga oxirgi raqam bir birlikka orttiriladi (masalan, 217,7 soni 218 qilib olinadi). Sonlarni oʻnlar xonasigacha, yuzlar xonasigacha kami bilan yoki ortigʻi bilan yaxlitlash mumkin. Masalan, 21,46 sonini kami bilan oʻnlar xonasi gacha yaxlitlaganda 21 soni, koʻpi bilan yaxlitlaganda 22 soni hosil boʻladi. Sonlarni yaxlitlashda xatolik, yaʼni (a — a0) ayirmaga bogʻliq, bunda a — berilgan son, a0— qisqargan yaxlitlangan son, yaʼni uning taqribiy qiymati.
Taqribiy sonlarni kushganda yoki ayirganda ularning
absolyut xatoliklari kushiladi: 
(2.6)
bu erda a va b - taqribiy sonlar.
Taqribiy sonni taqribiy songa bo`lganda yoki ko`paytirganda ularning nisbiy xatoliklari kushiladi:
(2.7)
Taqribiy son darajaga oshirilganda, uning nisbiy xatoligi shu daraja ko`rsatkichiga ko`paytiriladi:
(2.8)
Misol. Quyidagi funktsiyaning nisbiy xatoligi topilsin:
(2.6), (2.7) va (2.8) formulalardan foydalansak
Faraz kilaylik, bir o`zgaruvchili funktsiya y =f(x) ning argumenti ning taqribiy qiymatia esa uning absolyut xatoligi bo`lsin. Bu funktsiyaning absolyut xatoligi sifatida uning orttirmasi y ni olish mumkin. Orttirmani esa differentsial bilan almashtirsak:
U xolda
Ushbu muloxazani ko`p o`zgaruvchili funktsiyaga ham qo`llash mumkin.
U = f(x, u, z) funktsiyaning argumentlari x, u, z lar uchun taqribiy qiymatlar ab, s lar bo`lsin. U xolda
bu erda abc - argumentlar absolyut xatoligi; , - moc ravishda x, u, z buyicha olingan xususiy hosilalar.
Nisbiy xatolik esa quyidagi formuladan aniqlanadi:

(2.9)




Download 154,17 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish