1-мавзу. Давлат ва ҳУҚУҚ назариясининг предмети ва методлари мавзунинг асосий йўналишлари

Юридик фанлар қуйидагича таснифланади:
1) тарихий-назарий юридик фанлар (Давлат ва ҳуқуқ
назарияси, Давлат ва ҳуқуқ тарихи, Ҳуқуқ фалсафаси, Ҳуқуқ
социологияси ва бошқалар);
2) соҳавий (ёки махсус, тармоқ) юридик фанлар
(Конституциявий ҳуқуқ, Фуқаролик ҳуқуқи, Меҳнат ҳуқуқи,
Маъмурий ҳуқуқ, Молия ҳуқуқи, Солиқ ҳуқуқи, Ер ҳуқуқи, Жиноят
ҳуқуқи, Жиноят-процессуал ҳуқуқи, Фуқаролик процессуал ҳуқуқи
ва бошқалар);
3) амалий юридик фанлар (Криминалистика, Суд
бухгалтерияси, Суд медицинаси, Суд психиатрияси);
4) халқаро ҳуқуқий фанлар (Халқаро ҳуқуқ, Халқаро хусусий
ҳуқуқ, Халқаро жиноят ҳуқуқи ва бошқалар).
Давлат ва ҳуқуқ назарияси юридик фанлар тизимида умумий,
фундаментал ва методологик фан сифатида намоён бўлади.
Давлат ва ҳуқуқ назарияси билан Давлат ва ҳуқуқ тарихи фани
бир-бири билан чамбарчас боғлиқ бўлиб, уларнинг ҳар иккаласи ҳам
давлат ва ҳуқуқ ҳақида баҳс юритади. Давлат ва ҳуқуқ назарияси бошқа
юридик фанлар билан ҳам худди шундай икки ёқлама алоқададир.
Демак, давлат ва ҳуқуқ назарияси юридик фанлар тизимида
марказий, умумлаштирувчи аҳамиятга эга бўлиши билан бирга барча
юридик фанлар ютуқларини умумлаштиради ва уларнинг ўзаро
бойишга ёрдам беради.
1.4. ДАВЛАТ ВА ҲУҚУҚ НАЗАРИЯСИ ФАНИНИНГ
МЕТОДЛАРИ
Давлат ва ҳуқуқ назарияси фанининг методлари давлат ва
ҳуқуқ ҳодисаларини ўрганиш усуллари ҳисобланади. Улар давлат ва
ҳуқуқнинг турли соҳалари ва жиҳатларини очиб беришга кўмаклашади.
Давлат ва ҳуқуқ тўғрисидаги билимларни ўрганиш, тўплаш,
умумлаштириш ва муайян тизимга келтиришга ёрдам беради.
Давлат ва ҳуқуқ назариясининг методларини тўрт гуруҳга
бўлиб кўрсатиш мумкин:
1) энг умумий методлар: метафизик ва диалектик методлар;
2) умумилмий методлар: анализ, синтез, индукция, дедукция,
тизимли, функционал ва бошқалар;