Холдор Чиниқулов, Анвар Жўлиев



Download 6,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet213/286
Sana01.03.2022
Hajmi6,59 Mb.
#476869
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   286
Bog'liq
Умумий геология

188- расм. Торф ѐтқизиғи. 
Хемоген чўкиндилар ботқоқликларда жуда кам ҳосил бўлади 
ва улар муайян компонентларнинг ерости сувлари билан 
келтирилиши билан боғлиқ. Калций карбонат миқдори юқори 
бўлган қаттиқ грунт сувлари билан тўйинадиган пасттекислик 
ботқоқликларида оҳактош линзалари ҳосил бўлади. Эриган 
темирли бирикмалардан тикловчи муҳитда сидерит таркибли 
ботқоқли темирли маъданлар, оксидловчи муҳитда эса қўнғир 
темиртошлар ҳосил бўлади. 
Ботқоқлик ѐтқизиқлари орасида асосан торф амалий аҳамиятга 
эга. У электростанцияларда ѐқилғи сифатида, кимѐ саноатида бир 
қатор органик бирикмалар (аммиак, спирт, фенол, парафин ва б.) 
олиш учун, қишлоқ хўжалигида эса тупроқни ўғитлаш, қурилишда 
иссиқлик сақловчи плиталар ишлаб чиқаришда фойдаланилади. 


344 
Қадимий ботқоқликларда кўп миқдорда кўмир ҳосил бўлган. 
Улар диагенез ва метаморфизм жараѐнлари туфайли торф 
ѐтқизиқларининг кейинги кўмирлашиши натижасида ҳосил бўлган. 
Кўмирлашиш даражасининг ошиб бориши бўйича кўмирнинг 
қуйидаги ҳосил бўлади: қўнғир кўмир (67-78 % углерод) - 
тошкўмир (75-97 %) - антрацит (92-97 %). Торфдан келиб чиққан 
барча кўмирлар гумусли ва сапропелитдан ҳосил бўлганлари эса 
сапропелли кўмир дейилади. 
Қадимий 
денгизбўйи 
текисликлари 
ботқоқликлари 
шароитларида шаклланган кўмирли ҳавзалар 
паралик
(юнонча 
«паралиос» - соҳилбўйи), континентлар ичидагилари эса 
лимник
ҳавзалар дейилади. 
Геологик тарихда кўмир ҳосил бўлиш қуруқлик ўсимликлари 
ривожлана бошлаган девон давридан бошлаб кузатилади. Энг фаол 
кўмир тўпланиш карбон, перм, юра ва палеоген даврларига тўғри 
келади. 
Таянч тушунчалар ва иборалар 
 
Тасмали гиллар, гумус, абразия, сапропел, паралик, лимник, 
сапропелит, торф, торфяник, диатомитлар, қўнғир кўмир, 
тошкўмир 

Download 6,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   286




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish