Hokim va tobe sozlarning birikish usullari

• REJA:
• 1. GRAFIKA HAQIDA MA’LUMOT.
• 2. GRAFIK VOSITALAR.
• 3. O‘ZBEK YOZUVI TARIXIDAN.
• 4. ORFOGRAFIYA HAQIDA MA’LUMOT.
• 5. ORFOGRAFIYANING ASOSIY TAMOYILLARI.

• Grafika (yozuv) va grafik vositalar.
• Orfografiya, uning asosiy tamoyillari

• Grafika (grekcha grapho – yozmoq ) tilshunoslikning bir bo’limi bo’lib, unda harflar tarkibi va ularning tovushiy ma’nolari o’rganiladi. Grafika tildagi tovushlarni ko’rsatuvchi shakily vositalar tizimidir.
• Har bir tovush uchun olingan maxsus shakl harf deyiladi, tovush ko’rsatmaydigan shakl esa belgi deb ataladi. Harf va belgilarning muayyan tartibda joylashuvi alfavit (alifbo) deyiladi
• Hozirgi o’zbek yozuvi lotin grafikasiga asoslangan bo’lib, unda 30 ta shakl mavjud. Shundan 29 tasi harf va harfiy birikma, bittasi (’) belgisi. Har bir harfning ikki xil ko’rinishi: bosma va yozma ko’rinishlari bo’lib, ularning ikkita turi bor: bosh (katta ) harf va kichik harf.

• GRAFIKA VA GRAFIK VOSITALAR HAQIDA MA’LUMOT

XALQIMIZ QO‘LLAGAN YOZUVLAR

• Avesto yozuvi
• O‘rxun-enаsoy yozuvi
• So‘g‘d yozuvi
• Uyg‘ur yozuvi
• Arаb yozuvi
• Kirill yozuvi
• Oldingi lotin yozuvi
• Yangi lotin yozuvi

ORFOGRAFIYA HAQIDA MA’LUMOT

• Orfografiya ( grekcha orphos – to’g’ri, grapho- yozaman) so’zlar va ularning shakllarini yozish haqidagi qoidalar tizimidir. 1995-yil 24-avgustda qabul qilingan asosiy imlo qoidalari quyidagi bo‘limlarni o‘z ichiga oladi:
• 1. Harflar imlosi:
• a) unlilar imlosi (1-7-bandlar);
• b) undoshlar imlosi (8-32-bandlar).
• 2. Asos va qo‘shimchalar imlosi (33-37-bandlar)
• 3. Qo‘shib yozish (38-50-bandlar)
• 4. Chiziqcha bilan yozish (51-56-bandlar)
• 5. Ajratib yozish (57-65-bandlar)
• 6. Bosh harflar imlosi (66-74-bandlar)
• 7. Ko‘chirish qoidalari (75-82-bandlar)

ORFOGRAFIYA TAMOYILLARI

• fonetik tamoyil
• morfologik tamoyil
• etimologik-an’anaviy tamoyil
• differensiatsiyalash tamoyili.

UYGA VAZIFA

• MASHQLAR TO‘PLAMIDAGI TEGISHLI
• MASHQLARNI SHARTIGA KO‘RA BAJARIB KELISH.