Hodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi aniq va tabiiy fanlar metodikasi kafedrasi

1 – topshiriq. Atamalar raqamini ularning ta`rifi bilan juftlang.

1	Plazmid	A	Asosiy xromasomaga birika olmaydigan va asosiy xromasomadan mustaqil ravishta o’z-o’zidan replikatsiya qiladigan halqasimon DNK molekulalari.
2	Transmissibl plazmid	B	DNK zanjirining kesuvchi fermentlar.(Restriktaza)
3	Avtonom plazmidlar	D	Xromosomadan tashqarida joylashgan o’z-o’zini replikatsiya qila oladigan halqali DNK molekulasi
4	Endonukleaza	E	i-RNK matritsa vositasida o’z nusxasini sintezlab,genomning boshqa joyiga ko’chib o’tadigan virussimon DNK molekulasi.
5	Retrotranspozon	F	Bitta hujayradan hosil bo`lgan, irsiy jihatdan o`xshash hujayralar koloniyasi.
6	Transpozon	H	Molekulalarning elektr maydonida joylashtirilgan maxsus gel ichida kattaligiga ko`ra ajratish usuli.
7	Restriktaza	G	DNK molekulasini maxsus nukleotidlar izchilligiga ko`ra bo`laklarga bo`luvchi ferment.
8	Klon	J	Hujayra xromosomalari tarkibiga rekombinatsiyalana oladigan plasmid.
9	Transpozaza	I	Genomdan o`zini qirqib genomning boshqa joyiga ko`chib o`tadigan genetik tuzilma.
10	Elektroforez	K	Transpozonlarning ko`chib yurishini ta`minlovchi ferment.

Topshiriqning javobi: 1 – D; 2 – J; 3 – A; 4 – B; 5 – E; 6 – I; 7 – G; 8 – F; 9 – K; 10 – H.
O‘qitishda tezkor o‘yinlar va o‘yin mashqlardan ham foydalanish muhim o‘rin tutadi.
Lokal darajadagi pedagogik texnologiyalar mashg‘ulotning muayyan qismida o’quvchilarning bilish faoliyatini faollashtirib, ta’lim samaradorligini orttirishga xizmat qiladi.
Shu sababli o‘qitish jarayonida o’quvchilarning bilimini nazorat qilish va baholashda biologik diktantlardan foydalanish tavsiya etiladi.
Botanikani o‘qitishda “To‘pgullar” mavzusida quyidagi topshiriqdan foydalanish tavsiya etiladi:

To`pgullrga mos raqamlarni jadvalga yozing.

To`pgul nomi	Raqamlar	To`pgul nomi	Raqamlar
Boshoq		Kuchala
Shingil		Murakkab boshoq
Soyabon		Murakkab soyabon
Qalqoncha		Gajak
Savatcha		Murakkab shingil
Soʻta		Kallakcha

Diktantning birinchi turida o’quvchilardan nuqtalar o‘rniga mos keluvchi tushunchalarni qo‘yish tavsiya etiladi.
1 – topshiriq. Biologik diktant.

1. 
   Organizmlarning irsiyat,irsiylanish va o’zgaruvchanlik qonunyatlarini o’rganadigan fan - …
   
2. 
   Gomologik bo’lmagan xromosomalarda joylashgan bo’lib bir necha belgining mustaqil irsiylanishi va alternativ namoyon bo’lishini ta’min etuvchi genlar - … 3. Gomologik xromosomolarning bir xil qismida joylashganbo’lib bitta belgining keskin farq qiluvchi-alternativ holatda rivojlanishi ta’min eyuvchi dominant va retsetsiv shaklda bo’ladigan genlar - …
   

4. 
   Organizm miqdoriy belgilarining irsiylanishi va rivojlanishi darajasini belgilovchi,bir xil funksiyasi kuchiga ega bo’lgan noallel genlar - …
   
5. 
   Genlarning epistatik ta'siri natijasida patlari oq rangdagi tovuq zotlarini o'zaro chatishtirilganda F₂ da fenotip va genotip jihatidan ajralish nisbati - …
   
6. 
   Kumulyativ polimeriyada fenotip bo'yicha ajralish nisbati - …
   
7. 
   O`simliklardagi xromosomalar sonining karra ortishi - …
   
8. 
   Belgilarning xilma-xillik darajasi yoki o’zgaruvchanlik chegaralari - …
   
9. 
   Genetik materialning irsiy o’zgarishi - …
   
10. 
    Bir gen doirasidagi bitta yoki bir nechta nukleotidlarning o’zgarishi yoki almashinishi bilan bog’liq mutatsiyalar - …