Hújjet hám onıń túrleri

Тема: Hújjet hám onıń túrleri
Reje:

1. 
   Hújjetlerdiń klassifikaciyalanıwı.
   
2. 
   Hújjet rekvizitlari.
   
3. 
   Hújjet tayarlawdıń tiykarǵı qaǵıydaları.
   

Ádebiyatlar

1. 
   Hújjetlerdiń klassifikaciyalanıwı.
   

Hújjetler bir neshe táreplerge kóre klassifikaciya etiledi. Klassifikaciyanomada ulıwma birdey gruppalantırıw ámeldegi bolmasa -de, hár qalay olardı bir shekem birden-birlashgan halda gruppalantırıw múmkin. Hújjetshunoslikdagi áne sol dástúrge kóre jumıs júrgiziw degi hújjetler tómendegishe klassifikaciyalanadı :
1. Dúzılıw ornına kóre ishki hám sırtqı hújjetler parıq etedi:
Ishki hújjet - shólkem yamasa kárxananı ózinde dúziletuǵın hám sol kárxana ishinde paydalaniletuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa xızmetkerdiń jeke betasi, jıynalıs protokolı, ishki buyrıq hám basqalar kiredi.
Sırtqı hújjet - kárxanaǵa, basqa shólkem hám ayırım shaxslardan keletuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa mirátnama, isenim xatı, jollama, kepillik xati, usınısnama hám basqalarkiradi.
2. Mazmunına kóre ápiwayı hám quramalıhujjatlar parıq etedi:
Ápiwayı hújjet - bir máseleni óz ishine alatuǵın hújjet bolıp tabıladı. Bularǵa arza, daǵaza, tilxat, kepillik xati hám basqalar kiredi.
Quramalı hújjet - bir neshe máseleni óz ishine alǵan hújjet bolıp tabıladı. Bularǵa shártnamalar
málimleme, joybarlastırılǵan esabat hújjetleri hám basqalar kiredi.
3. Mazmun bayanınıń forması tárepinen jeke, úlgili, qáliplihujjatlar parıq etedi.
Jeke hújjetler - shólkemlerde teksttiń ayriqshalıǵı, ayrıqshalıǵı, mazmun bayanı erkin bolatuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa xızmet, soraw, ótinish, juwap, kepillik, informaciya xatlariva basqalarkiradi.
Úlgili hújjetler - basqarıwdıń arnawlı bir bir jaǵdayları menen baylanıslı, bir-birine o' xshash hám kóp tákirarlanatuǵın máseleler maydanınan dúzilgen tekstlerdi óz ishine alatuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa usınısnama, arza, daǵaza, mirátnama hám basqalar kiredi.
Hár qanday mámleket hám jeke kárxanalar qatnasıw Paperwork. Bul jaysha múmkin emes halda hár qanday jazıwlardı saqlap qalıw ushın. Bunday " normativka", " romkalar", " forma", " úlgi", " hújjet" dep tez-tez isletiletuǵın atamalar iskerlik qashan. Hújjet túrleri jayǵa qaray bir neshe túrge bólinedi. Tiykarǵı adamlarǵa, lekin HR autsorsing menen jaqınnan tanısıw kórip shıǵayıq.
HISOBGA OLISH
hár qanday shólkemdiń iskerligi hújjetli qollap-quwatlaw múmkin emes. qımbatlı qaǵazlar arnawlı buxgalteriya esabı hám xızmetkerler menen bir qatarda, basqa bir qatar bar. Olardıń barlıǵı arnawlı bir túrge bólinedi hám tiyisli túrin iye. " Hújjet" mánisi ne kórip shıǵayıq. hár qanday mazmun hújjetler túrleri sebepli birdey elementler bar ekenin bir-birine júdá uqsas. birden-bir talaplar tuwrısındaǵı resmiyet maǵlıwmat, siz maǵlıwmatlardı shólkemlestiriw imkaniyatın beredi hám qattı tashkil ańsatlashtiradi. qaǵaz yamasa elektron - Tómende qaramastan, olar óndiriwshi forması, tiykarǵı qımbatlı qaǵazlar shólkemlerde ámeldegi sapalarınan bir dizimi.
HUJJATNING MAJBURIY ELEMENTLARI
Hár qanday zamanagóy normativ jolı haqqında maǵlıwmat kórinisi hám mazmunı arnawlı talaplarına muwapıq bolıwı kerek. hújjettiń tuwrısında sapaları házirgi bir qatar bolıwı kerek:
- Sáne. Bul tiykarǵı kórsetkish tárepinen usınıs etilgen maǵlıwmatlardıń aktuallıǵı.
- sanı. Ádetde tikkeley nomenklaturasini tastıyıqlanǵan yamasa bunday sáne sıyaqlı basqa kórsetkishler menen birge ózgertiwińiz múmkin jaratadı.
- hújjetti jaratqan organınıń atı. Sol shólkem ózgertirip bolmaydı, ádetde, bul maǵlıwmatlar etiledi, bir strukturalıq shaxsın kórsetilgen.
- Baspadan shıǵarıw. hújjettiń Onıń joq ekenligi, ol noloyiq qılıw. Kóbinese, hújjet element ajıralmaytuǵın tómendegi atributlarǵa menen baylanıslı.
- Qol. Bul tárzde autentifikatsiya maǵlıwmatlardı maǵlıwmatlarınıń tuwrılıǵın tiykarǵı tastıyıǵı bolıp tabıladı. Biraq, hújjet, rásmiy qol yamasa elektron, " láń" etarli emes. kóbinese kúshke rásmiy jazıw, tek baspasóz barlig'ida ibarat.
- Nızamǵa. Bul móhir sıyaqlı hesh yuridikalıq kúshke iye boladı. Bul haqqında maǵlıwmatlardı óz ishine alǵan shólkem atı jáne onıń tolıq. Lekin onıń tiykarǵı maqseti - esap informaciya sáne hám ceriya nomerin affixing tárepinen jiberilgen.
BOSHQA TASHKILOTLAR BILAN HAMKORLIK UCHUN HUJJATLAR SHAKLLARI
shólkemdiń sırtqı ortalıq kelgen barlıq maǵlıwmatlar, esapqa alınıwı kerek hám ádetde shıǵıwshı jazıwmalarni dep ataladı. Bunday hújjetler tiykarǵı sapaları, móhir hám qol muhri etiledi. Sáne sistemalı jazıwlardı qılıw, arnawlı jurnallarda belgilengenler etiledi. basqa shólkemler menen sheriklik ushın hújjetlerdi tiykarǵı formaları jumıs xatları, shaqırıwları, shaǵımları bar. Bunday qımbatlı qaǵazlar, sonıń menen birge kiretuǵın pochta tayarlaw ushın buxgalteriya, dizimnen ótiwińiz sáne hám bir qatar belgilew arqalı ámelge asıriladı.
kárxana sheńberindegi sheriklik hákis háreketi túrlerinen biri kórsetilgen hám informaciya oqib boladı :
1. Ishki qaǵıydalar hám ámeldegi hújjetler. Bul tártipke salıw hám shólkemdiń iskerligin sáwlelendiretuǵın, qaǵıydalarǵa, buyırtpalar, minuta hám basqa hújjetleri óz ishine aladı.
2. Qaǵaz túri " shólkemi - jumısshı". Olardıń hár qanday " qaǵaz HR" ulıwma túsinigi, dep ataw múmkin. Buxgalteriya xızmetkerleri ushın hújjetler túrleri sherikliktiń eki túrge bólinedi:
- xızmetker ushın shólkemnen;
- shólkemdiń jumısshı.
tiykarǵı dizimi ele bayanatlar, buyrıq, protokol, hújjetlerdi, qaǵıydalarǵa, isenim xatı, rezyume, basqalar wákilliklerin hár shólkem ishindegi hújjetler, bul taypa daǵı úlgileri bir-birinen parıq etiwi múmkin, lekin onıń mazmunı ádetde óz ishine aladı. Buxgalteriya operatsiyalar ulıwma talaplar tuwrısındaǵı ámelge asıriladı. Kadrlar bólimi májburiy hújjetler dizimine kiredi:
- Jergilikli qaǵıydalarǵa. Bular : Jumıs kestesi, xızmetkerler, kestelerin demalıs, esapqa mıynet haqın alıp qaǵıydalarǵa qaǵıydaların, xızmetkerlerdiń jeke maǵlıwmatlardı qayta islew ushın hújjetlerdi,.
- ámeldegi hújjet. Bul, Dizimnen ótilgenlik sánesi, kadrlar jazıwlar, hám waqıt islegen, tártipke salıw haqqında maǵlıwmat, hám basqalar shártnamalar.
shólkemdiń barlıq hújjetler qatar kiritilgen hám tiyisli kodtı iye.
Sońǵı jıllarda biznes basqarıwda zamanagóy texnologiyalıq tabıslar tolıq avtomatlastırılgan bolıp. Tiykarınan, barlıq shólkemlerde hújjet basqarıw elektron 100% boladı. Lekin bir zárúrli bólegi menen ele qaǵazda baspadan shıǵarıladı. elektron cifrlı qol tuwrısındaǵı nızam engiziw jáne onıń huqıqıy nızamlılıq menen pútkilley fizikalıq media waz keshiwge keleshekte názerde tutılmaqta. Bul, biznes baylanıs hám maǵlıwmatlar almaslaw virtual boladı boladı. Bul júdá waqtın tejew hám shólkemler ortasında qımbatlı qaǵazlar háreketi dáwirleriniń dawam etiw waqti azaytadı.
Qálipli hújjetler - ádetde, aldınan tayarlanǵan baspa jumıs qaǵazlarına jazılatuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Butur hújjetlerge salıstırǵanda kóbinese «yozmoq» emes, bálki «to'ldirmoq» sózi isletiledi. Bularǵa mıynet haqı yamasa jasaw jayı haqqındaǵı málimlemeler, miynetke uqıpsızlik betasi, ayırım aktlar, xızmet saparı gúwalıqları hám basqalar kiredi.
4. Tiyislilik tárepine kóre xızmet (rásmiy) hám jeke hújjetler parıq etedi:
Xızmet (rásmiy) hújjetleri - tayarlanishiga kóre shólkem yamasa lawazımlı shaxslarǵa tiyisli hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa jumısqa qabıllaw buyrıqları hám basqalar kiredi.
Jeke hújjet - jalǵız shaxs tárepinen jazılatuǵın, olardıń xızmet xızmetlerinen sırtdaǵı yamasa jámiyetlik jumısların orınlaw menen baylanıslı máselelerge tiyisli bolatuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa jeke arza, shaǵım hám basqalar kiredi.
Hújjetlerdiń tayarlanıw ózgesheligi hám dárejesi de benihoya úlken. Bul tárepine kóre hújjetler tómendegishe xarakterlenedi:
Túp nusqa hújjetler
Nusqa hújjetler
Ekinshi nusqa hújjetler ( dublikat )
Kóshirme nusqa hújjetler
Erkin nusqa hújjetler
Túp nusqa - tiykarı birinshi rásmiy nusqası bolıp tabıladı.
Nusqa - túp nusqanıń áyne qayta kóshirilgen forması, onıń ońı daǵı joqarı múyeshine «Nusqa» degen belgi qóyıladı.
Ekinshi nusqa - túp nusqa joǵalǵan jaǵdaylarda hújjettiń ekinshi nusqası (dublikati) beriledi hám ol túp nusqa menen teń haqılı bolıp tabıladı.
Kóshirme nusqa - geyde arnawlı bir hújjetke emes, onıń bir bólegine mútajlik payda boladı, bunda kóshirme alınadı. Nusqa hám kóshirmeler notarius, kadrlar bólimi hám sol sıyaqlılar tárepinen tastıyıqlangach huqıqıy kúshke iye boladı.
Erkin nusqa - hújjette informaciya tolıq ańlatpalansa-de, ol asliga muwapıq kelmeydi. Erkin nusqada móhir ornına “muhr” dep, qol ornına “imzo” dep, gerb ornına «gerb» dep jazıp qóyıladı.
Akser hújjetler daslep qaralama nusqada tayarlanadı, bul hújjet tayarlawshınıń qo'lyozma yamasa mashinalanǵan dáslepki nusqası bolıp tabıladı. Bul nusqa dúzetilib, qayta kóshiriliwi múmkin. Qaralama hújjet huqıqıy kúshke iye emes.
Hújjet qatań belgilengen rekvizitlar quramına ıyelewi, olardıń jaylasıw hám rásmiylestiriw tártipleri 6, 38-90 GOST ga muwapıq keliwi kerek. Hújjetlerdi tayarlaw boyınsha búgingi kúnde qáliplesken ulıwma qaǵıydalarǵa kóre, basqarıw hújjetleri zárúrli bólimler (rekvizitlar) dıń belgilengen kompleksine hám olardıń turaqlılasqan jaylasıw rejimine iye. Shólkemlestirilgen-buyrıq hújjetleri zárúrli bólimleriniń tolıq, dizimi tómendegishe:
1. Ózbekstan Respublikasınıń gerbine.
2. Shólkem yamasa kárxananıń ramziy belgisi (embleması ).
3. Sıylıq suwreti.
4. ministrlik yamasa yukori mekemediń atı.
5. Shólkem, shólkem yamasa kárxananıń atı.
6. Strukturalıq tarmaqtıń atı.
7. Baylanıs shólkeminiń shártli nomeri (indeksi), shólkem yamasa kárxana adresi, telefon nomeri, faks nomeri, banktegi esap -kitap nomeri.
8. Tekst bası.
9. Sáne.
10. Shártli nomer.
11. Keletuǵın hújjetlerdiń sánesi hám shártli nomerine silteme.
12. Dúzilgen yamasa baspa etilgen jayı.
13. Hújjetti alıwshı (adresat).
14. Tastıyıqlaw ustxati.
15. Munasábet belgisi (rezolyutsiya).
16. Hújjet turining atı.
17. Qadaǵalaw haqqında belgilengenler.
18 Tekst
19. Qosımsha bar ekenligi haqqındaǵı belgilengenler.
20. Qol.
21. Shártlesiw ustxati.
22. Razılıq belgisi (viza).
23. Móhir.
24. Nusqanıń tastıyıqlanishi haqqındaǵı belgilengenler.
25. Atqarıwshınıń famılıyası hám telefon nomeri.
26. Hújjettiń orınlanǵanlıǵı jáne onı hújjetler jıynamajildiga jóneltirilganligi haqqındaǵı belgilengenler.
27. Informaciya mashinaǵa kóshirilganligi haqqındaǵı belgilengenler.
28. Hújjet kelip túskenligi haqqında belgilengenler.
Álbette, hújjettiń hár bir túri usı zárúrli bólimlerdiń barlıǵın óz ishine almaydı. Hújjettiń arnawlı bir túrine muwapıq túrde bul bólimlerdiń ayırım bir gruppası huqıqıy talaplardı támiyinlew dárejesinde qollanıladı.
Sol zat da zárúrliki, áyne bólimlerdiń hújjette jaylasıwında qatań tártip ámeldegi, olar jaylasıwı daǵı qatań izbe-izlik hújjettiń huqıqıy kúshin támiyinlew, hújjetti asıǵıslıq menen islew, orınlaw, odan ańsatlıq penen paydalanıw ushın zárúrli bolıp tabıladı
Usı 29 zárúrli bólektiń on danası salıstırǵanda kóp qollanıladı, sol sebepli olar tiykarǵı zárúrli bólimler dep da júritiledi: hújjet avtorı (shólkem atı yamasa jeke hújjette qol quyuvchi shaxs ), hújjet turining atı, bas bet, hújjetti alıwshı (adresat), shártlesiw hám razılıq belgileri, tekst, tastıyıqlaw, qol, móhir, qosımsha bar ekenligi haqqındaǵı belgilengenler.
Jazba sóylew:
Jumıs júrgiziw hújjetlerdiń dizimin dúziw. Olardı klaster formasında klassifikaciyalaw.
Hújjetlerdiń klassifikaciyalanıwı. Hújjet rekvizitlari. Hújjet tayarlawdıń tiykarǵı qaǵıydaları.
Hújjetshunoslikda hújjetler bir neshe táreplerge kóre klassifikaciya etiledi. Klassifikaciyanomada ulıwma birdey gruppalantırıw ámeldegi bolmasa -de, hár qalay olardı bir shekem birden-birlashgan halda gruppalantırıw múmkin. Hújjetshunoslikdagi áne sol dástúrge kóre jumıs júrgiziw degi hújjetler tómendegishe klassifikaciyalanadı :
1. Dúzılıw ornına kóre ishki hám sırtqı hújjetler parıq etedi:
Ishki hújjet - shólkem yamasa kárxananı ózinde dúziletuǵın hám sol kárxana ishinde paydalaniletuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa xızmetkerdiń jeke betasi, jıynalıs protokolı, ishki buyrıq hám basqalar kiredi.
Sırtqı hújjet - kárxanaǵa, basqa shólkem hám ayırım shaxslardan keletuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa mirátnama, isenim xatı, jollama, kepillik xati, usınısnama hám basqalarkiradi.
2. Mazmunına kóre ápiwayı hám quramalıhujjatlar parıq etedi:
Ápiwayı hújjet - bir máseleni óz ishine alatuǵın hújjet bolıp tabıladı. Bularǵa arza, daǵaza, tilxat, kepillik xati hám basqalar kiredi.
Quramalı hújjet - bir neshe máseleni óz ishine alǵan hújjet bolıp tabıladı. Bularǵa shártnamalar málimleme, joybarlastırılǵan esabat hújjetleri hám basqalar kiredi.
3. Mazmun bayanınıń forması tárepinen jeke, úlgili, qáliplihujjatlar parıq etedi.
Jeke hújjetler - shólkemlerde teksttiń ayriqshalıǵı, ayrıqshalıǵı, mazmun bayanı erkin bolatuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa xızmet, soraw, ótinish, juwap, kepillik, informaciya xatlariva basqalarkiradi.
Úlgili hújjetler - basqarıwdıń arnawlı bir bir jaǵdayları menen baylanıslı, bir-birine o' xshash hám kóp tákirarlanatuǵın máseleler maydanınan dúzilgen tekstlerdi óz ishine alatuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa usınısnama, arza, daǵaza, mirátnama hám basqalar kiredi.
Qálipli hújjetler - ádetde, aldınan tayarlanǵan baspa jumıs qaǵazlarına jazılatuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Butur hújjetlerge salıstırǵanda kóbinese «yozmoq» emes, bálki «to'ldirmoq» sózi isletiledi. Bularǵa mıynet haqı yamasa jasaw jayı haqqındaǵı málimlemeler, miynetke uqıpsızlik betasi, ayırım aktlar, xızmet saparı gúwalıqları hám basqalar kiredi.
4. Tiyislilik tárepine kóre xızmet (rásmiy) hám jeke hújjetler parıq etedi:
Xızmet (rásmiy) hújjetleri - tayarlanishiga kóre shólkem yamasa lawazımlı shaxslarǵa tiyisli hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa jumısqa qabıllaw buyrıqları hám basqalar kiredi.
Jeke hújjet - jalǵız shaxs tárepinen jazılatuǵın, olardıń xızmet xızmetlerinen sırtdaǵı yamasa jámiyetlik jumısların orınlaw menen baylanıslı máselelerge tiyisli bolatuǵın hújjetler bolıp tabıladı. Bularǵa jeke arza, shaǵım hám basqalar kiredi.
Hújjetlerdiń tayarlanıw ózgesheligi hám dárejesi de benihoya úlken. Bul tárepine kóre hújjetler tómendegishe xarakterlenedi:
Túp nusqa - tiykarı birinshi rásmiy nusqası bolıp tabıladı.
Nusqa - túp nusqanıń áyne qayta kóshirilgen forması, onıń ońı daǵı joqarı múyeshine «Nusqa» degen belgi qóyıladı.
Ekinshi nusqa - túp nusqa joǵalǵan jaǵdaylarda hújjettiń ekinshi nusqası (dublikati) beriledi hám ol túp nusqa menen teń haqılı bolıp tabıladı.
Kóshirme nusqa - geyde arnawlı bir hújjetke emes, onıń bir bólegine mútajlik payda boladı, bunda kóshirme alınadı. Nusqa hám kóshirmeler notarius, kadrlar bólimi hám sol sıyaqlılar tárepinen tastıyıqlangach huqıqıy kúshke iye boladı.
Erkin nusqa - hújjette informaciya tolıq ańlatpalansa-de, ol asliga muwapıq kelmeydi. Erkin nusqada móhir ornına “muhr” dep, qol ornına “imzo” dep, gerb ornına «gerb» dep jazıp qóyıladı.
Akser hújjetler daslep qaralama nusqada tayarlanadı, bul hújjet tayarlawshınıń qo'lyozma yamasa mashinalanǵan dáslepki nusqası bolıp tabıladı. Bul nusqa dúzetilib, qayta kóshiriliwi múmkin. Qaralama hújjet huqıqıy kúshke iye emes.
Hújjet qatań belgilengen rekvizitlar quramına ıyelewi, olardıń jaylasıw hám rásmiylestiriw tártipleri 6, 38-90 GOST ga muwapıq keliwi kerek. Hújjetlerdi tayarlaw boyınsha búgingi kúnde qáliplesken ulıwma qaǵıydalarǵa kóre, basqarıw hújjetleri zárúrli bólimler (rekvizitlar) dıń belgilengen kompleksine hám olardıń turaqlılasqan jaylasıw rejimine iye. Shólkemlestirilgen-buyrıq hújjetleri zárúrli bólimleriniń tolıq, dizimi tómendegishe:
1. Ózbekstan Respublikasınıń gerbine.
2. Shólkem yamasa kárxananıń ramziy belgisi (embleması ).
3. Sıylıq suwreti.
4. ministrlik yamasa yukori mekemediń atı.
5. Shólkem, shólkem yamasa kárxananıń atı.
6. Strukturalıq tarmaqtıń atı.
7. Baylanıs shólkeminiń shártli nomeri (indeksi), shólkem yamasa kárxana adresi, telefon nomeri, faks nomeri, banktegi esap -kitap nomeri.
8. Tekst bası.
9. Sáne.
10. Shártli nomer.
11. Keletuǵın hújjetlerdiń sánesi hám shártli nomerine silteme.
12. Dúzilgen yamasa baspa etilgen jayı.
13. Hújjetti alıwshı (adresat).
14. Tastıyıqlaw ustxati.
15. Munasábet belgisi (rezolyutsiya).
16. Hújjet turining atı.
17. Qadaǵalaw haqqında belgilengenler.
18. Tekst.
19. Qosımsha bar ekenligi haqqındaǵı belgilengenler.
20. Qol.
21. Shártlesiw ustxati.
22. Razılıq belgisi (viza).
23. Móhir.
24. Nusqanıń tastıyıqlanishi haqqındaǵı belgilengenler.
25. Atqarıwshınıń famılıyası hám telefon nomeri.
26. Hújjettiń orınlanǵanlıǵı jáne onı hújjetler jıynamajildiga jóneltirilganligi haqqındaǵı belgilengenler.
27. Informaciya mashinaǵa kóshirilganligi haqqındaǵı belgilengenler.
28. Hújjet kelip túskenligi haqqında belgilengenler.
Álbette, hújjettiń hár bir túri usı zárúrli bólimlerdiń barlıǵın óz ishine almaydı. Hújjettiń arnawlı bir túrine muwapıq túrde bul bólimlerdiń ayırım bir gruppası huqıqıy talaplardı támiyinlew dárejesinde qollanıladı. Sol zat da zárúrliki, áyne bólimlerdiń hújjette jaylasıwında qatań tártip ámeldegi, olar jaylasıwı daǵı qatań izbe-izlik hújjettiń huqıqıy kúshin támiyinlew, hújjetti asıǵıslıq menen islew, orınlaw, odan ańsatlıq penen paydalanıw ushın zárúrli bolıp tabıladı.
Usı 29 zárúrli bólektiń on danası salıstırǵanda kóp qollanıladı, sol sebepli olar tiykarǵı zárúrli bólimler dep da júritiledi: hújjet avtorı (shólkem atı yamasa jeke hújjette qol quyuvchi shaxs ), hújjet turining atı, bas bet, hújjetti alıwshı (adresat), shártlesiw hám razılıq belgileri, tekst, tastıyıqlaw, qol, móhir, qosımsha bar ekenligi haqqındaǵı belgilengenler.
Jazba sóylew:
Jumıs júrgiziw hújjetlerdiń dizimin dúziw. Olardı klaster formasında klassifikaciyalaw.
Sorawlar hám tapsırmalar :
1. Ishki hám sırtqı hújjetlerdiń ayırmashılıǵı nede?
2. Ápiwayı hám quramalı hújjetler qanday parıq etedi?
3. Jeke hújjetler haqqında ne bilesiz?
4. Úlgili hújjetler qanday boladı?
5. Qálipli hújjetler haqqında pikirińiz qanday?
6. Qaralama, túp nusqa, ekinshi nusqa (dublikat) hám kóshirme hújjetlerdiń ayırmashılıǵı nede?


Ádebiyatlar dizimi:
1. A. Nurmonov, A. Sobirov, Sh. Yusupova. “Házirgi ózbek kórkem ádebiyatqa baylanıslı tili”. T.- 2002.
2. H. Uzoqov, O'. Xatkerkarimova, R. Saidova.”Ózbek tili ámeliyati”. T.- 1993.
3. Sh. Raxmetullayev, A. Hojiyev. “Ózbek tiliniń orfografiya sózligi”. T.-2003.
4. Ózbekstan Pánler Akademiyası I. M. Mo'minov atındaǵı filosofiya hám huqıq institutı. “Ǵárezsizlik túsindirmeli ilimiy- kópshilikke arnalǵan sózligi”. T.-1998.
5. Samadov Q. Ózbek tili stilistikası. T., 1992.