Хизмати кўрсатилган бўлса, кейинчалик касалхоналар ва бошқ

ео КЕ0М1 1М0ТЕ 8 СО А1 011А0 САМЕРА




Маҳаллий аҳоли ришта паразитининг риштаи
риштаси). риштаи хоки (тупроқ риштаси). кўр ришта,
(ГЧ1 «г-Ь •«. . — * —


Чунки, бу кабн беморларни даволаш жараенида жуда кўп чивин
оеморлар яраларига ёпишган. Вундай беморларни даволашни
касб қилиб олганлар бўлиб. уни ўз аждодларидан ўрганганлар.
Анъанавии тиббиётда ришта касалнни даволашда минглаб
дорилар ишлатилган. Ришта касаллигини даволаш учун маълум
бир Iоифадаги дориларкифоя қилмаганлиги сабаблиуни даволаш
жараёни комплекс ёндашувни талаб қилган. 1558-1559 йилларда
Ьухорога саёҳат қилган Антони Женкинсон бу касалликни
с1е51<1е!'1115 деб келтирган. Н.В. Хаников ҳам бу касаллик ҳақида ўз
асарида келтирган²²⁴.
У шбу касаллик ҳақида Ўрта Осиёнинг машҳур табиблари Абу Мансур (333 ҳижрий санада вафот этган) ва Абу Али ибн Сино (980-1037 й.)лар ҳам ўз асарларида батафсил маълумот берган. Ибн Сино бу касалликни "ирқ алмадини” деб келтирган. Унинг фикрига биноан, бу касаллик қанчалик оғир бўлмасин, унинг давоси бўлган. Ибн Сино бу касалликдан яраланган тери қисми- га алой, сумбул, пахта ёғи ва тоза сут қўшиб қорилган малҳам суртишни тавсия қилган. Ушбу усул натижа бермаса, уч кун да- вомида алой қабул қилишни тавсия қилган. Тартибга кўра, би- ринчи куни V?. дирҳам вазнда, иккинчи куни 1 дирҳам вазнда, учинчи куни 1 Уг дирҳам вазнда алой ейиш тавсия қилинган. Ундан ташқари, алойни яраланиб, яллиғлаган қисмга суртишни, кўпираётган тешик кўзига алой елимини суртишни тавсия қил- ган. Ибн Синонинг фикрига кўра, бундай усулда муолажа қилиш касалликнинг ривожланишини тўхтатади, паразитнинг йўқоли- шига ёрдам беради, оғриқни камайтиради. Шу билан бирга, олим


яна бир неча касаллик ва паразитларга қарши муолажа усуллари- ни тавсия қилган²²⁵. XIX аср охири - XX аср бошларида ҳам ришта билан оғриганлар ушбу усулларни қўллаганликлари манбалар-


97